گروه ورزشی/ هفته سوم لیگ برتر فوتبال دیروز با انجام 4 بازی همزمان از ساعت 18 آغاز شد که در یکی از مهم‌ترین این بازی‌ها، استقلال و تراکتور در ورزشگاه آزادی به مصاف هم رفتند.
 آبی‌پوشان پایتخت در شرایطی در این مسابقه به میدان رفتند که فرهاد مجیدی با رفع مصدومیت سید حسین حسینی، باز هم از او درون دروازه تیمش استفاده کرده بود. ضمن اینکه روزبه چشمی هم که در این فصل به استقلال بازگشته، برای اولین بار در ترکیب آبی‌ها قرار گرفت. نمایش دو تیم در نیمه نخست چنگی به دل نزد و بازی درگیرانه استقلال و تراکتور باعث شد که توپ بیشتر در میانه میدان رد‌و‌بدل شود. در این شرایط، نیمه اول با تساوی بدون گل به پایان رسید.
 استقلال در بین دو نیمه تغییر داشت و امیرارسلان مطهری به جای چشمی به میدان آمد. تغییری که نتیجه داد و آبی‌ها در دقیقه 54 به گل رسیدند. کرنر ارسالی مهدی مهدی پور به روی دروازه به سیاوش یزدانی رسید و این بازیکن با ضربه ای به توپ ارتفاع داد که در دهانه دروازه، ارسلان مطهری با ضربه سری دیدنی و در شرایطی کاملا دشوار، گل نخست بازی را وارد دروازه اخباری کرد.دقیقه  69 حرکت وریا غفوری از سمت چپ و خطای علی فتحی به روی کاپیتان استقلال باعث شد تا سیدرضا مهدوی داور مسابقه یک خطای پنالتی به سود آبی ها اعلام کند. وریا غفوری کاپیتان استقلال پشت این توپ ایستاد ولی ضربه  او به تیرافقی دروازه  تراکتور خورد  و در برگشت نیز زبیر نیک‌نفس نتوانست دروازه خالی را باز کند و شوت او به بیرون رفت. تا این فرصت خوب برای استقلال از دست برود.
 در ادامه مسابقه استقلال برای زدن گل‌های بیشتر تلاش کرد و تراکتوری‌ها هم به دنبال به تساوی کشاندن بازی بودند ولی این اتفاق نیفتاد و تلاش 2 تیم ثمر دیگری نداشت  تا این بازی با همان نتیجه یک بر صفر به پایان برسد و استقلال در رسیدن به برد هت‌تریک کند و 9 امتیازی شود.
در سایر بازی‌های دیروز، شهرخودرو در مشهد 1-0 به نفت مسجد سلیمان باخت، صنعت نفت هم در آبادان 2-0 بازی را به فجر سپاسی واگذار کرد و سپاهان هم 1-0 هوادار را شکست داد.

گروه حوادث/ گودبرداری غیر اصولی یک قطعه زمین در مجاورت مدرسه‌ای ابتدایی در علی آباد کتول منجر به ریزش دیوار مدرسه و زیر آوار ماندن 11 دانش‌آموز و 4 خانم معلم شد.
به‌گزارش خبرنگار حوادث «ایران»، صبح شنبه 8 آبان دانش‌آموزان دختر پایه اول مدرسه غیرانتفاعی «فرشتگان» سر کلاس حاضر شدند تا طبق برنامه هفتگی که تشکیل کلاس برای آموزش حضوری بود در مدرسه حاضر باشند. حدود ساعت 9 و نیم صبح وقتی بچه‌ها سر کلاس نشسته و در سکوت و آرامش به صحبت‌های خانم معلم گوش می‌کردند ناگهان زمین زیر پایشان به لرزه درآمد و صدای غرش وحشتناکی در فضا پیچید نگاه‌های وحشت زده بچه‌ها به خانم معلم خیره مانده بود که در یک چشم بر هم زدن دیوار کلاس روی سر بچه‌ها و خانم معلم آوار شد.
کسی نمی‌دانست چه اتفاقی رخ داده که زمین و زمان اینگونه در هم پیچیده است. خانم مدیر و مربی‌ها که در قسمت دیگر ساختمان بودند با مشاهده این صحنه هولناک بلافاصله با اورژانس، آتش‌نشانی و هلال احمر تماس گرفته و درخواست کمک کردند. دقایقی بعد امدادگران با کمک مردم و پدر و مادر بچه‌ها که سراسیمه خود را به مدرسه رسانده بودند شروع به کنار زدن خاک و سنگ و چوب کرده و یکی یکی پیکر خاک آلود و مجروح دختربچه‌ها را بیرون کشیده و با آمبولانس به بیمارستان منتقل کردند.
خیلی زود 11 دانش‌آموز پیش دبستانی و کلاس اولی و 4 خانم معلم که در این حادثه آسیب دیده بودند به بیمارستان منتقل شده و تحت درمان قرار گرفتند.
 از اینکه دخترم زنده است خدا را شاکرم
پدر دلارام گرایلی یکی از دانش‌آموزان مصدوم در این حادثه به «ایران» گفت: وقتی دوستم به من تلفن کرد و گفت دیوار مدرسه خراب شده انگار دنیا روی سرم خراب شد با اینکه محل کارم حدود 5 کیلومتر با مدرسه فاصله داشت خودم را با عجله به مدرسه رساندم با دیدن دخترم که امدادگران او را از زیر آوار زنده بیرون کشیده بودند فقط روی زمین نشستم و خدا را شکر کردم. خوشبختانه دخترم آسیب زیادی ندیده است و بیشتر بچه‌ها فقط جراحت‌های سطحی دارند اما هنوز وحشت زده و ترسیده هستند.
وی درباره اینکه قصد شکایت از مقصران حادثه را دارد گفت: نه؛ همین که خدا دخترم را سالم به من برگرداند شکر می‌گویم و شکایتی ندارم اما اگر مسئولان مدرسه یا والدین دیگر می‌خواهند موضوع را پیگیری و شکایت کنند تصمیم با خودشان است.
اظهارات یکی از کارگران
یکی از کارگران  حاضر در زمین گودبرداری شده درباره این حادثه گفت: وقتی در حال گودبرداری بودیم متوجه خطر ریزش ساختمان مدرسه شدیم و با عجله به آنجا رفتیم تا از خانم مدیر مدرسه بخواهیم دانش آموزان را از مدرسه خارج کنند اما قبل از اینکه بتوانند بموقع اقدامی انجام دهند دیوار خراب شد.
شکایت آموزش و پرورش از مقصران حادثه
احسان گوهری راد، مدیر کل آموزش و پرورش استان گلستان در تشریح این ماجرا به «ایران» گفت: این مدرسه 4 کلاس دارد و 50 دانش‌آموز اما به خاطر رعایت پروتکل‌های بهداشتی مقابله با کرونا بچه‌های هر کلاس فقط در هفته یک روز کلاس حضوری دارند و بقیه روزها آموزش آنلاین است. روز شنبه هم نوبت بچه‌های کلاس پیش دبستانی و کلاس اول بود که 12 دانش‌آموز  در مدرسه حضور داشتند . متأسفانه ساعت 9 و 45 دقیقه صبح خبر ریزش دیوار مدرسه «فرشتگان» در منطقه علی آباد کتول به من اعلام شد و بلافاصله راهی محل شدم حدود ساعت 10 و ربع که به مدرسه رسیدم خوشبختانه نیروهای هلال احمر و اورژانس بچه‌ها و مربی هایشان را به بیمارستان منتقل کرده بودند و من هم خودم را به بیمارستان رساندم و پیگیر وضعیت بچه‌ها شدم که خوشبختانه هیچکدام آسیب دیدگی جدی نداشتند و حالشان مساعد بود. البته چند دانش‌آموز دیگر هم به خاطر ترس و اضطراب ناشی از این حادثه دچار مشکلاتی شده بودند که والدینشان آنها را به بیمارستان آورده بودند.
گوهری درباره علت این حادثه گفت: در مجاورت مدرسه زمینی قرار داشت که همان روز اقدام به گودبرداری کرده بودند و ظاهراً بدون مجوز هم شروع به‌کار کرده بودند که این حادثه رخ داد.
وی درباره شکایت آموزش و پرورش از مقصران این حادثه گفت: ما درباره این حادثه شکایت کرده‌ایم و خواهان شناسایی و مجازات مقصران هستیم؛ دادستانی استان گلستان نیز پیگیر این پرونده بوده و از والدین بچه‌ها هم خواستیم شکایتشان را ثبت کنند تا پرونده پیگیری شود.
بازداشت 2 نفر در رابطه با حادثه ریزش دیوار
علی محمد زنگانه استاندار گلستان نیز پس از این حادثه بلافاصله در تماس تلفنی جویای احوال مصدومان حادثه شد و دستورات لازم را برای پیگیری حادثه صادر کرد. حسینعلی ایزد، دادستان علی‌آباد کتول از بازداشت دو نفر در رابطه با حادثه ریزش ساختمان یک مدرسه در این شهرستان خبر داد و  گفت: صبح شنبه بر اثر گودبرداری غیرقانونی، ساختمان یک مدرسه غیردولتی در علی آباد کتول فروریخت و سبب مصدوم شدن تعدادی از دانش‌آموزان و معلمان شد.
ایزد افزود: بلافاصله پس از اعلام گزارش با حضور در محل و بررسی میدانی وسعت حادثه، پرونده رسیدگی به این حادثه در شعبه اول بازپرسی دادسرای علی آباد تشکیل شد و همه عوامل درگیر در این حادثه به دادسرا احضار شدند. مالک زمین مجاور مدرسه که مشغول گودبرداری بود و مسئول مربوط به پلیس ساختمان شهرداری علی آباد کتول هم بازداشت شدند. بررسی‌‌‌‌های کارشناسانه در خصوص شناسایی مقصران حادثه آغاز شده است و با مقصران به‌صورت جدی برخورد خواهد شد.
دکتر عبدالصالحی رئیس بیمارستان بقیه‌الله الاعظم گلستان نیز در نشستی که با حضور دادستان، مدیرکل آموزش و پرورش استان گلستان، فرماندار، مسئولان نظامی و انتظامی شهرستان و مدیر آموزش و پرورش برگزار شد گفت:در این حادثه 11 دانش‌آموز و 4 مربی مصدوم شدند که اقدامات و معاینات اولیه صورت گرفته و حال مجروحان خوب است. تعدادی از این دانش‌آموزان جراحات سطحی داشته و چند نفر نیز دچار استرس شده‌اند و جراحت فیزیکی ندیده‌اند. وی افزود: پیگیری‌‌‌‌های لازم برای درمان کامل دانش‌آموزان و مربیان صورت گرفته است و از هیچ کوششی برای بهبود حال مجروحان فروگذار نخواهد شد.
ربیع‌الله افشانی، سرپرست جمعیت هلال‌احمر علی‌آبادکتول نیز در این باره گفت: بلافاصله بعد از این حادثه ۷ تیم امدادی جمعیت هلال‌احمر به محل اعزام و تعدادی کودک که در این حادثه مصدوم شده بودند توسط نیروهای امدادی و آتش‌نشانی با همکاری اورژانس از زیر آوار رهاسازی شدند. در این عملیات ۲ دستگاه آمبولانس، ۲ خودروی نجات، یک خودروی کمکدار به‌همراه ۲ ست نجات درآوار به‌کارگیری شد و عملیات ساعت ۱۱ به پایان رسید.

حمیده امینی فرد
خبرنگار
تاکنون نزدیک به 32 میلیون نفر در کشور دو دوز واکسن را دریافت کرده‌اند. میزان واکسن‌های تزریقی هم به عدد حدوداً 83 میلیون دوز رسیده است. ایران از نظر تعداد کل واکسن حالا در کنار کشورهایی مثل اسپانیا و پاکستان قرار می‌گیرد. با این‌ همه آیا می‌توان گفت شرایط به حالت نرمال و به پیش از کرونا بازگشته است؟ ظاهر شهروندان البته منهای ماسک‌های نصف و نیمه‌ای که خیلی‌ها روی چانه و داخل جیب‌هایشان گذاشته‌اند، تقریباً شبیه سال 98 شده است. میهمانی‌ها و دورهمی‌ها دوباره ازسرگرفته شده و سفرهای تابستانی جای خودش را به سفرهای دیرهنگام پاییزی داده است؛ این درحالی است که تا رسیدن به واکسیناسیون 70 درصد تقریباً 40 درصد راه باقی‌مانده و همین بی‌خیالی‌ها و عادی‌انگاری‌ها باعث شده تا زنگ خطر موج ششم هم در آبان ماه به صدا دربیاید. با این‌ همه نمی‌توان دوران بعد از واکسیناسیون گسترده را با روزهای اوج کرونا با فوتی‌ها بالای 700 نفر مقایسه کرد. اگرچه حالا هم عدد فوتی‌ها سه ر قمی است و همچنان تا یک رقمی شدن راه زیادی مانده اما وضعیت برای بازگشت به زندگی نرمال بیش از گذشته فراهم شده است. واکسیناسیون حدود 37 درصدی (دو دوز کامل) از یک طرف فضای عای‌سازی را ایجاد کرده و از آن طرف همچنان خطرکرونا بیخ گوش شهروندان است. وضعیتی که به تعبیر جامعه‌شناسان نوعی تنیدگی و پیچیدگی اجتماعی معرفی می‌شود که تنها راهکارش اتخاذ تصمیم‌های بموقع و بدون تبعیض است. خانم روح‌نواز، کارمند یک شرکت خصوصی است. او که بتازگی از سفر شمال برگشته می‌گوید جاده‌ها بقدری شلوغ و پرترافیک بود که باور نمی‌کردیم کرونایی هم باشد. مردم جز تعداد محدودی که ماسک و پروتکل‌ها را جدی گرفته‌اند بقیه اعتنایی به کرونا نداشتند و همین باعث شد همسرم دوباره مبتلا به کرونا شود. ما دچار بلاتکلیفی شده‌ایم نمی‌دانیم بالاخره زندگی نرمال کنیم یا نه؟ ترس الان بیشتر از اوج کروناست. آقای معتمدی هم که فرزند خردسال دارد، می‌گوید: جالب اینکه کسی اجازه نمی‌دهد فرزندش به مدرسه برود، اما همین افراد میهمانی و سفر می‌روند و ترسی ندارند. خانم حیدرزاده نیز که هم دانشجو و هم کارمند دولت است، می‌گوید: دانشگاه‌ها تعطیل‌اند اما ما باید سرکار برویم و 100 درصد کارمندان هم حاضر می‌شوند. بالاخره خطر وجود دارد یا نه؟ الان شرایط طوری شده که نمی‌توان به دوست و آشنا هم فشار آورد. همین هفته دو عروسی دعوت شده‌ایم که الان بهانه‌ای برای شرکت نکردن هم نداریم.
ضرورت سیاستگذاری واحد
سعید معدنی، جامعه‌شناس معتقد است که مهم‌ترین نکته‌ای که این روزها در برخورد با بازگشایی‌ها دیده می‌شود اعمال سیاست‌های چندگانه و متفاوت است. اگر قرار به بازگشایی کامل است باید به همه سازمان‌ها، نهادها، برنامه‌های فرهنگی و مذهبی نگاه یکسان شود و اگر قرار به تعطیلی است باید سیاست مشخصی درباره همه درنظر گرفته شود؛ نه اینکه مثلاً آموزشگاه‌های خصوصی باز شود اما دانشگاه‌ها و مدارس همچنان آموزش مجازی داشته باشند. البته بخش عمده‌ای از معضلات به فرسایشی شدن جامعه برمی‌گردد. مردم دچار خستگی و فرسایش شده‌اند و همچنان تکلیف مشخصی ندارند. به این صورت که هنوز بازگشایی‌ها گسترده نشده و زندگی به شرایط نرمال برنگشته است اما در تلویزیون می‌بینند که در فلان کشور اروپایی ورزشگاه‌های فوتبال به صورت سرتاسری میزبان تماشاگران هستند. خب در این شرایط از خود می‌پرسند که چرا در دنیا جریان زندگی به حالت نرمال برگشته اما در ایران همچنان میزان فوتی‌ها سه رقمی است و هشدارها برای ورود موج ششم به صدا درآمده است؟ به‌هرحال باید به مردم توضیح داده شود که ما چه زمانی به آن شرایط می‌رسیم و تا آن زمان آیا جریان زندگی عادی شده است یا نه و چطور باید هم زندگی مسالمت‌آمیز با کرونا داشت و هم از عادی انگاری پرهیز کرد؟
او ادامه می‌دهد: اینها سؤالات جدی است در عین حال که باید به وضعیت اقتصادی مردم و کسادی بازارها هم اشاره کرد.شاید یکی از دلایل ساده‌انگاری و عادی‌انگاری‌های اخیر همین موضوع باشد چون مردم به‌دنبال برآورد نیازهای روزمره‌شان هستند. اما راهکار درست این است که چند اقدام به‌صورت همزمان انجام شود. نخستین اقدام تشدید روند واکسیناسیون است. دوم بهبود وضعیت اقتصادی و در نهایت آگاهی بخشی به مردم که با تشریح شرایط موجود اتفاق می‌افتد. یکی از کارهایی که باید صورت گیرد مقایسه میزان واکسیناسیون در کشورهایی که به بازگشایی‌هایی بیشتری تن داده‌اند در مقایسه با کشور ماست. در این‌صورت شاید افرادی که تمایلی به واکسن زدن ندارند هم متقاعد شوند که زودتر واکسن بزنند؛ البته نباید تصور شود که فقط در کشور ما مخالفت با واکسن وجود دارد در کشورهای دیگر هم حدود 30 درصد به طور متوسط در مقابل واکسن مقاومت می‌کنند و همین شایعات در آنجا هم وجود دارد اما باید بر این موضوع غلبه کرد. باید اعتماد دوطرفه بین مردم و کارگزاران ایجاد شود و ذهنیتی را که در برخی مردم وجود دارد ، اصلاح کنند.
او با تأکید بر اجرای رفتار متعادل در رابطه با شهروندان می‌گوید: مردم باید در فضاهای باز که مشکل و خطری وجود ندارد حضور داشته باشند تا جامعه بتدریج به سمت شرایط عادی برود.
تا رسیدن به شرایط نرمال باید آرام آرام محدودیت‌ها را کنار بگذاریم
دکتر امیرحسین جلالی ندوشن، روانپزشک هم بر این نکته تأکید دارد و می‌گوید: هم‌اکنون میان تصمیمات سیاستگذاران و رفتار شهروندی شاهد نوعی به‌هم‌تنیدگی و پیچیدگی هستیم. مثلاً ما هفته گذشته شاهد بازگشایی نماز جمعه بعد از نزدیک دو سال بودیم که اتفاقاً کار درستی است و ما باید بتدریج به سمت این بازگشایی‌ها برویم اما در عین حال به رغم تأکید بر داشتن کارت واکسیناسیون برای سلامتی شهروندان هیچ نظارتی بر این موضوع وجود نداشت و از شرکت‌کنندگان کارت واکسن نمی‌خواستند؛ درحالی‌که کارکنان دانشگاه تهران در روز شنبه برای حضور در همان محل باید کارت واکسیناسیون ارائه می‌دادند. خب ما باید به جامعه پیام یکسان ارائه دهیم. به‌هرحال گریزی از بازگشایی نیست اما محدودیت‌ها و قوانین باید در همه جا اجرا شود.
او تأکید می‌کند: ما پیام روشنی باید به جامعه بدهیم. از ابتدا هم دچار چالش‌هایی در اجرای سیاستگذاری‌ها و محدودیت‌ها بودیم از یک طرف بر بازگشایی‌ها تأکید می‌شود و از طرفی بیم عادی‌انگاری و ساده‌انگاری وجود دارد، خب ممکن است سرگردانی و بلاتکلیفی ایجاد شود. ما باید از ساده‌انگاشتن غیرمعمول کرونا بپرهیزیم. این کار برعهده ستاد ملی مقابله با کروناست که تکلیف را مشخص کند. اینکه وزیر بهداشت از آمدن موج ششم کرونا در آبان ماه بگوید پس این سهولت و کاهش محدودیت‌ها برای چیست؟ من معتقدم شرایط باید عادی شود به‌هرحال ما به زندگی اجتماعی و بازگشایی‌ها مثل نماز جمعه و مناسبات ملی و جشن‌ها و دورهمی‌ها نیاز داریم اما واقعیت این است که ما با عادی شدن شرایط و بازگشایی کامل فاصله داریم و اگر مراقبت نکنیم و محدودیت‌های بهداشتی را حذف کنیم و سفرها و تجمعات مثل گذشته باشد دچار چالش جدی می‌شویم. به‌هرحال جامعه خسته است و اصولاً میل به دور زدن محدودیت‌ها وجود دارد، اگر پیام جامعه، ساده‌انگاری باشد خروجی آن عادی‌انگاری و عادی نگه‌داشتن است. اما جدا از حاکمیت، باید این پیام به مردم داده شود که گفت‌و‌گوی اجتماعی را جدی بگیرند. درکنار آن باید گفت‌و‌گوی رسانه‌ای هم شکل بگیرد. قبل از اینکه مردم را متقاعد کنیم که عادی‌انگاری شکل نگیرد باید مردم را توجیه کنیم که واکسن بزنند چراکه کنترل اپیدمی فعلاً با واکسیناسیون اتفاق می‌افتد. در عین‌حال که شهروندان باید دستاوردی را که در این چند ماه به مدد واکسیناسیون گسترده شکل گرفته ، حفظ کنند و از آن مراقبت کنند. نه اینکه با عادی‌انگاری تلاش کنند که به زندگی پیش از کرونا برگردند؛ چون وضعیت بهداشتی و اقتصادی در کشورهای کم برخوردار و ضعیف همچنان شکننده است و نمی‌توان در مدت کوتاه به نتایج مطلوب رسید تا بخواهیم در سراسر جهان به زندگی نرمال پیش از کرونا برگردیم. باید توجه کرد که وضعیت اپیدمی کرونا یک وضعیت صفر و یک نیست که امروز باشد یا فردا تمام شود. این شرایط حالت طیفی دارد که تا رسیدن به شرایط نرمال باید آرام آرام محدودیت‌ها را کنار بگذاریم و مطلقاً نباید عادی‌انگاری شود.

برش
فوت 128 بیمار کرونایی در کشور

 مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت اعلام کرد: در شبانه روز گذشته، ۷۶۷ هزار و ۵۵۳ دوز واکسن کرونا در کشور تزریق شد.
همچنین، تاکنون ۵۲ میلیون و ۳۷۹ هزار و ۵۷ نفر دوز اول، ۳۳ میلیون و ۶۷۴ هزار و ۷۳ نفر دوز دوم و ۸۴ هزار و ۳۴۰ نفر، دوز سوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۸۶ میلیون و ۱۳۷ هزار و ۴۷۰ دوز رسید.بنابر این گزارش از دیروز تا امروز ۸ آبان ۱۴۰۰ و براساس معیار‌های قطعی تشخیصی، ۶ هزار و ۸۰۹ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی و هزار و ۸۳ نفر از آنها بستری شدند.مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۵ میلیون و ۹۱۶ هزار و ۲۱۱ نفر رسید.متأسفانه در ۲۴ ساعت گذشته، ۱۲۸ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جانباختگان این بیماری به ۱۲۶ هزار و ۱۲۶ نفر رسید.

زهره افشار
خبرنگار
 دمای کشور در سال گذشته به بالاتر از میانگین بلندمدت رسید و یکی از تبعات آن کاهش قابل توجه بارش برف در یخچال‌های طبیعی کشور مانند زردکوه بختیاری است. یخچال‌هایی که تا همین10 سال پیش در هیچ ماهی از سال خالی از برف نبود و برف سال جدید روی برف سال قبل را می‌پوشاند و در بهار هم با ذوب تدریجی برف‌ها چشمه‌هایی که از دل این یخچال‌ها سرچشمه می‌گرفت زندگی را در مناطق اطراف و حتی استان‌های دیگر ساری می‌کرد اما حالا اغلب چشمه‌ها مانند چشمه کوهرنگ با کاهش شدید آبدهی مواجه شده و در حال خشک شدن هستند و این مسأله مردم منطقه، کوهنوردان و گردشگرانی را که عادت داشتند چشمه کوهرنگ را در سایه سپیدی قله زرد کوه پر آب ببینند، مغموم و البته نگران کرده است.  چشمه کوهرنگ از دامنه‌های «زردکوه» سرچشمه می‌گیرد و همراه دیگر چشمه‌ها و رودخانه‌های منطقه در نهایت خود را به تونل اول کوهرنگ می‌رساند تا بخشی از آب زاینده رود را تأمین کند.
 «خسرو کیانی»، مدیرکل مدیریت بحران چهارمحال و بختیاری به «ایران» گفت: کاهش شدید آب چشمه کوهرنگ قابل پیش‌بینی بود و ما از 6 ماه قبل نسبت به این مسأله هشدار داده بودیم ولی واقعیت این است که از دستمان کاری برنمی‌آید مگر اینکه بار دیگر زرد کوه انباشته از برف بشود. به‌گفته وی هر چند میزان بارش در استان به‌طور قابل توجهی کاهش یافته اما مصارف شرب، کشاورزی و صنعت سر جایش باقی است و در واقع برداشت آب و میزان بارندگی با هم تناسب ندارند.
مدیرکل مدیریت بحران چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه ذخیره برف استان به صفر نزدیک است، تصریح کرد: بحران کم آبی در این استان از سال‌ها پیش آغاز شده و امروز تبدیل به فاجعه بزرگ شده است.
 برف زرد کوه چند ماهه از بین می‌رود
  «امیر قلی نیا» بخشدار مرکزی کوهرنگ در گفت‌و‌گو با «ایران» تأکید کرد: متأسفانه کاهش شدید دبی چشمه کوهرنگ کاملاً مشهود است و این مسأله موجب نگرانی مردم و دوستداران محیط زیست شده است. وی افزود: به هر جهت خشکسالی‌های پیاپی و کاهش شدید میزان بارش‌ها اثراتش را در استان پر آب ما به این شکل نشان می‌دهد. در دهه گذشته در هر ماه از سال که چشم‌مان به قله زردکوه می‌افتاد می‌دیدیم که این قله سپیدپوش است و جذبه خاصی را ایجاد می‌کرد. در واقع برف سال جدید روی برف سال قبل می‌بارید ولی چند سالی است که فقط در چند ماه از سال قله زردکوه را می توان سپیدپوش دید. در چند روز گذشته کوهنوردانی که به قله زردکوه صعود کرده بودند می‌گفتند که هرچه تلاش کرده بودند نتوانسته بودند با یخچال و برف در بالای کوه عکس بگیرند و این مسأله در مقیاس کلی نگران کننده است.  وی خاطرنشان کرد: این مسأله به‌عنوان یک چالش دراستان مطرح است و در فضای مجازی هم توسط مردم دست به دست می‌شود ولی واقعیت این است که تغییرات اقلیمی یک مشکل جهانی است و خاص استان و کشور ما نیست. وی با اشاره به اینکه دبی چشمه کوهرنگ در سال‌های پربرف به حدود 700 لیتر در ثانیه می‌رسیده تصریح کرد: در حال حاضر دبی چشمه به کمتر از 400 لیتر در ثانیه رسیده است.
 دیگر یخچال برفی دائمی در کشور نداریم
در همین حال «احد وظیفه»، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی به «ایران» گفت: ما در کشورمان یخچال‌های طبیعی مانند دماوند، زردکوه بختیاری، الوند همدان و سبلان اردبیل داریم که در ارتفاعات قرارگرفته اند و در سال‌های گذشته معمولاً همواره پوشیده از برف بودند و بتدریج که یخ آنها آب می‌شد چشمه‌ها را روان و سفره‌های زیرزمینی را تغذیه می‌کرد اما متأسفانه روند گرمایش هوا موجب شده دیگر یخچال دائمی نداشته باشیم. قبلاً تابستان 3ماه بود ولی الان می‌بینیم از یک سو تابستان 20 روز زودترآغاز می‌شود و از سوی دیگر 20 روز هم دیر‌تر به پایان می‌رسد از سوی دیگر ما در ماه دوم پاییز هستیم و هنوز بارندگی پاییزی در برخی نقاط کشور روی نداده است. بررسی‌های ما نشان می‌دهد بارش برف کشور در سال‌های قبل به حدود 50 درصد یا نصف بارش بلندمدت رسیده و وقتی برفی نباشد طبیعی است که چشمه‌ها منبع تأمین کننده آبی هم نخواهند داشت و چشمه زردکوه نیز از این قاعده مستثنی نیست. وظیفه با اشاره به اینکه در سال گذشته دمای متوسط کشور بالاتر از میانگین بلندمدت بود افزود: این عامل اصلی آب شدن زودهنگام برف بود وگرنه به‌طور معمول برف‌ها باید در بهار آرام آرام شروع به ذوب شدن کنند. در سال آبی جاری یعنی از اول مهر ماه تاکنون نیز وضعیت بارش‌ها به جز در استان‌های شمالی ناگوار بوده و باید گفت خیلی کمتراز نرمال بوده است. به‌گفته وی به‌نظر می‌رسد سیستم‌های بارشی آبان ماه نیز بارشی کمتر از نرمال داشته باشند و این کم بارشی تا آذر نیز ادامه داشته باشد. اما رئیس مرکز ملی‌خشکسالی اظهار امیدواری کرد که در فصل زمستان بارش‌ها به نرمال نزدیک شود ولی به‌ هر جهت کمبود شدید بارش‌ها در نیمه اول سال اثرات خود را بر اقلیم کشور خواهد داشت و از تبعات آن می‌تواند خشک شدن چشمه‌ها، فرونشست زمین و پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی باشد. وی همچنین درخصوص ناهنجاری‌های دمایی در سال آبی جاری هم گفت: از شروع فصل پاییز تاکنون دما در کل کشور حدود 7 دهم درجه سلسیوس گرمتر از نرمال بوده و پیش‌بینی می‌شود تا انتهای زمستان دما به‌طور میانگین نیم تا یک درجه نسبت به بلند مدت گرمتر باشد.

نیم نگاه

مدیر کل مدیریت بحران چهارمحال و بختیاری  :کاهش شدید آب چشمه کوهرنگ قابل پیش بینی بود و ما از 6 ماه قبل نسبت به این مسأله هشدار داده بودیم ولی واقعیت این است که از دستمان کاری برنمی آید مگر اینکه بار دیگر زرد کوه انباشته از برف بشود .  هر چند میزان بارش در استان به طور قابل توجهی کاهش یافته اما مصارف شرب، کشاورزی و صنعت سر جایش باقی است و در واقع برداشت آب و میزان بارندگی با هم تناسب ندارند

علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه که پس از سفر به بروکسل و رایزنی با «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به روسیه سفر کرده بود، در مصاحبه هایی با خبرگزاری اسپوتنیک و شبکه «روسیا الیوم»، هدف اصلی از سفر خود به مسکو را رایزنی با مقامات روسیه در آستانه شکل‌گیری دور جدید گفت‌و‌گوها بین ایران و ۱+۴ برای لغو تحریم‌ها اعلام و بر اشتراک نظر ایران و روسیه در عرصه‌های مختلف تأکید کرد.
باقری در این رابطه به عدم پایبندی اروپایی‌ها به تعهدات خود در قالب برجام اشاره کرد و گفت: «الان مسأله اصلی این است که طرف اروپایی در طول سال‌های گذشته و بویژه بعد از خروج امریکا از برجام، عدم پایبندی خود را به توافق نشان داده تا جایی که حتی اقلام بشردوستانه مانند غذا، دارو و تجهیزات پزشکی که در چارچوب مقررات بین‌المللی، تحریم‌ناپذیر هستند و هیچ مرجعی در دنیا نمی‌تواند آن را تحریم کند، توسط کشورهای غربی علیه مردم ما مورد تحریم قرار گرفته است.»
به گزارش فارس، او با اشاره به اینکه طرف امریکایی با خروج از برجام، هم این توافق را نقض کرد و هم قطعنامه ۲۲۳۱ را ادامه داد: «طرف اروپایی با اینکه از برجام بیرون نرفت ولی عملاً عدم پایبندی خود را نسبت به مفاد برجام و اجرای آن نشان داد. بر این اساس در حال حاضر تنها جمهوری اسلامی هست که طرف پایدار به توافق بین ایران و ۱+۵ است و آنها اکنون باید در قبال اقدامات ناقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ پاسخگو باشند.»
معاون وزارت خارجه کشورمان در ادامه توافق هسته‌ای را محصول مذاکرات مستمر و طولانی بین ایران و 1+5 دانست و گفت: «این توافق به طور کامل توسط ایران اجرا شده است، حتی این اقدام ایران مبنی بر عدم انجام برخی از تعهدات هسته‌ای اش نیز در چارچوب مواد ۲۶ و ۳۶ برجام است. به عبارت دیگر تنها کشوری که به طور کامل تعهدات خود را در چارچوب توافق هسته‌ای انجام می‌دهد، جمهوری اسلامی ایران است.»
باقری همچنین به زمان آغاز مذاکرات هسته ای اشاره کرد و گفت:«ما طبق قراری که با آقای مورا گذاشتیم قرار شد که مرحله آینده مذاکرات در ماه نوامبر آغاز شود؛ اما مسأله مهم‌تر این است که طرف‌های دیگر چه چیزی ارائه خواهند کرد.
طرف مقابل چه چیزی برای لغو تحریم‌ها ارائه خواهد کرد بنابراین باید اراده‌ای قوی برای پذیرش تصمیم لغو تحریم‌ها وجود داشته باشد پس چنانچه تصمیم لغو این تحریم‌ها مورد پذیرش نهایی قرار گرفت، ما عملاً در مذاکرات آتی پیشرفت خواهیم داشت.»
معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین در پاسخ به سؤالی درباره تلاش امریکا برای گره زدن برنامه موشکی ایران به مذاکرات هسته‌ای، تأکید کرد که هیچ کشوری حق اظهارنظر درباره توانمندی دفاعی ایران را ندارد.
او در این زمینه افزود: «توانمندی دفاعی هر کشور به همان کشور مربوط می‌شود و هر کشوری مطابق با منافع ملی خود و در چارچوب توانمندی‌هایی که دارد، رفتار می‌کند تا از امنیت خود دفاع کند و قدرت بازدارندگی مناسب ایجاد نماید. این کشور می‌تواند و باید تجهیزات لازم برای این امر را به دست آورد.
جمهوری اسلامی ایران در راستای این سیاست خود را از نظر دفاعی تجهیز می‌کند تا امنیت ملی خود و همچنین منافع ملی‌اش را حفظ کند. هیچ کشور دیگری این حق را ندارد که از توانمندی‌ها و چیزهایی که کشوری دیگر برای دفاع از منافع ملی خود دارد، صحبت کند.» باقری تأکید کرد: «قطعاً توانمندی‌ دفاعی ایران تصمیم ملی ایران است و مربوط به منافع و امنیت ملی ایران می‌شود. بنابراین هیچ کشوری حق ندارد در این خصوص صحبت یا اظهارنظر کند.»
معاون وزارت خارجه ایران با تأکید بر اینکه دکترین نظامی و دفاعی ایران مبتنی بر تسلیحات متعارف است و رهبر انقلاب فتوایی صادر کرده‌اند که تولید و ساخت تسلیحات کشتار جمعی از جمله تسلیحات هسته‌ای را غیرشرعی و حرام اعلام کرد، افزود: «مسأله اصلی مذاکرات ۱+۴ لغو تحریم‌های بی‌رحمانه و غیرقانونی است و مابقی مسائل تا این حد اهمیت ندارند.»

  همکاری با آژانس ادامه می‌یابد
باقری همچنین با اشاره به همکاری ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم گفت:«همکاری‌های ما با آژانس در چارچوب ان‌.پی‌.تی و توافقنامه پادمان از قبل وجود داشته، وجود دارد و در آینده نیز ادامه خواهد داشت، زیرا که ما عضو مسئول آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستیم.
بعضاً برخی از کشورها و بویژه کشورهای غربی، در تعارض منافعی که با جمهوری اسلامی ایران دارند، تلاش می‌کنند که از ظرفیت تخصصی و فنی آژانس برای اهداف سیاسی خودشان سوءاستفاده کنند. ما بارها بر این نکته تاکید کردیم که این هوشمندی و درایت مسئولان آژانس انرژی اتمی است که اجازه ندهد از ظرفیت تخصصی و فنی این آژانس در راستای اهداف و منافع برخی دولت‌های غربی سوءاستفاده شود.»
او همچنین تاکید کرد: «انتظارات ما از آژانس درخصوص حوادث و تأسیسات هسته‌ای علیه ایران و دیگر کشورها این است که این سازمان موضع‌گیری کند و چنین اقدامات تروریستی‌ای را محکوم نماید، زیرا چنین اقداماتی علیه تجهیزات تبعات و عواقب بسیار و خطرناکی به‌دنبال خواهد داشت بنابراین باید اقداماتی در پیش گرفته شود که مانع انجام چنین اقداماتی شود.»

با حسن نیت به مذاکره با ریاض نگاه می‌کنیم
باقری در ادامه این گفت‌و‌گو و در پاسخ به پرسشی درباره مذاکرات ایران و عربستان گفت: «دولت آیت‌الله رئیسی از ابتدای کار اعلام کرد که توسعه روابط با همسایگان و کشورهای منطقه در اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار خواهد گرفت. بر همین اساس همکاری با کشورهای همسایه از اولویت‌های دولت جدید ایران است. عربستان سعودی جزو همسایگان ماست و این سیاست شامل آنها نیز می‌شود.
ایران قصد دارد تمام مشکلات را حل و فصل کند. ما چهار مرحله مذاکرات میان نماینده ایران و نماینده دولت سعودی در بغداد داشتیم. انتظار ما این است که در مراحل آتی مذاکرات بتوانیم به نتایجی ملموس دست پیدا کنیم.» باقری تصریح کرد: «ما با حسن‌نیت و نگاه مثبت به این مذاکرات می‌نگریم و امیدواریم که طرف مقابل همچنین نگاه مثبتی داشته باشد.»   
باقری درباره حملات صهیونیست‌ها در سوریه  که مدعی هستند علیه حضور ایران در این کشوراست ،هم گفت: «ماهیت رژیم صهیونیستی مبتنی بر تجاوز است به همین خاطر رژیم صهیونیستی همواره علیه کشورهای منطقه دست به انجام اقدامات متجاوزانه می‌‌‌زند که این را در فلسطین و سوریه شاهد هستیم.
این رژیم به دنبال بهانه است. آنها ایران را به تلاش برای ساخت تسلیحات هسته‌ای متهم می‌‌کنند حال آنکه خودشان تعداد خیلی زیادی کلاهک هسته‌ای دارند پس آنها تنها به دنبال بهانه هستند و اتهاماتی واهی را مطرح می‌کنند. حضور ایران در سوریه به درخواست و توافق دولت قانونی این کشور بوده است.»
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سؤال که آیا شما توان پاسخ مستقیم به حمله مستقیم احتمالی اسرائیل علیه ایران را دارید؟ تأکید کرد: «اسرائیل این را حتی در خواب هم نخواهید دید و اگر خوابش را هم ببیند، دیگر از خواب بیدار نخواهد شد.»
ارسال پیام اشتباه امریکا در آستانه گفت‌وگوها
ایران تحریم‌های جدید امریکا را ارسال یک پیام اشتباه در بحبوحه ازسرگیری مذاکرات با 1+4  دانست. وزارت خزانه‌داری امریکا دو روز پیش در بیانیه‌ای از اعمال تحریم علیه سعید آقاجانی، محمدابراهیم زرگر طهرانی، عبدالله محرابی و یوسف ابوطالبی به اتهام ارتباط با سپاه پاسداران انقلاب  اسلامی خبر داد.
شرکت‌های «کیمیا پارت سیوان» و «اوج پرواز ما دو نفر» نیز در لیست تحریم‌های امریکا قرار گرفته‌اند. به گزارش «ایران»، سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در واکنش به اقدام خزانه داری امریکا در تحریم اشخاص حقیقی و حقوقی کشورمان، اعمال تحریم‌های جدید را نشان دهنده رفتار کاملاً متناقض کاخ سفید دانست و گفت: «دولتی که از قصد بازگشت به برجام سخن می‌گوید و همان روش ترامپ را در تداوم اعمال تحریم ادامه می‌دهد، این پیام را ارسال می‌کند که واقعاً قابل اعتماد نیست.»
«میخائیل اولیانوف» نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین هم در واکنش به این اقدام امریکا تصریح کرد که تمامی مشکلات فعلی که در خصوص برجام به وجود آمده است، نتیجه سیاست فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ، رئیس ‌جمهوری سابق ایالات متحده است.
این دیپلمات روس همچنین توئیت وزارت امور خارجه کشورمان در محکومیت تحریم‌های جدید امریکا علیه ایران را بازنشر داده و نوشت: «تمامی طرف‌ها در مذاکرات وین باید از هرگونه اقدامی که بازگشت و تکمیل موفقیت آمیز مذاکرات درخصوص احیای برجام را پیچیده‌تر می‌کند، پرهیز کنند.»
موج انتقادات از تحریم‌های جدید از امریکا در شرایطی شکل گرفته که «آنتونی بلینکن» وزیر امورخارجه امریکا پس از اعمال تحریم‌های جدید واشنگتن علیه کشورمان بیانیه‌ای منتشر کرد و در آن به تکرار ادعاهای خود درباره ایران پرداخت.
او در این بیانیه با طرح این ادعا که فعالیت‌های ایران در حوزه پهپادهایش تهدیدی علیه منافع امریکا است، مدعی شد که سپاه پاسداران ایران این پهپادها را در اختیار گروه‌های مورد حمایت ایران قرار داده است و آنها نیز از این ابزار برای حمله به نیروهای امریکایی و دریانوردی بین‌المللی استفاده کرده‌اند.  
وزیر امورخارجه امریکا در بخش دیگری از این بیانیه بار دیگر تأکید کرده است که واشنگتن تمامی ابزارهای موجود، شامل تحریم‌ها برای جلوگیری و مقابله با شبکه‌ای که تجهیزات مورد نیاز برای توسعه فناوری پهپادها در ایران را فراهم می‌کند، به کار خواهد گرفت.

محمد معصومیان
گزارش نویس
در آستانه تولد دو سالگی ویروس کرونا با جامعه‌ای روبه‌رو هستیم که از دو سال پیش خود، مانند رؤیایی دور و دراز یاد می‌کند. روزگاری که می‌شد با خیال راحت روی صندلی لم داد و به ساندویچ کالباس گاز محکمی زد. فرقی هم نمی‌کرد کجا باشی؛ فروشگاهی، وسط راهروهای تنگ و شلوغ مترو یا فضای دربسته یک رستوران. ابتدای فصل سرما هم می‌شد از گاری سرچهارراه لبو یا باقالی داغ خرید و گوشه‌ای ایستاد و به آسمان بارانی خیره شد. بعد از همه‌گیری چه به روز این شغل‌ها آمده؟ مردم و فروشندگان در این وضعیت چه تغییری کردند؟ آن طور که خانم انواری صاحب یک ساندویچی در مترو می‌گوید: «شاید دیگر هیچ وقت مانند سابق نگذارم آشپزم بدون ماسک ساندویچ درست کند.»
مترو مفتح غذاخوری‌هایی دارد که در میانه روز صندلی‌های خالی فضای بیرونی آن توی ذوق می‌زند. اکبر تعریف می‌کند که همین دو سال پیش این ساعت‌ها جای خالی روی همین چند صندلی پیدا نمی‌شد. کارمندان موقع ظهر می‌آمدند و می‌رفتند اما حالا همه چیز به صورت بسته‌بندی در نایلون و کیسه‌های جدا دست مشتری‌ها می‌رسد. همین طور که حرف می‌زند، سفارش‌ها را با پیک موتوری هماهنگ می‌کند و 10 نایلون پر از ساندویچ به آدرس‌های مختلف می‌فرستد: «دیگر به این وضعیت عادت کردیم، روزی دوبار ماسک عوض می‌کنیم و چهاربار دستکش. به خرج‌های ما این ریزخرج‌ها هم اضافه شده است.» اکبر تقریباً 6 سالی است در این فروشگاه ساندویچی کارمند صاحب مغازه‌ای است که حالا حضور ندارد. او خدا را شاکر است که لااقل غذا نمی‌تواند ناقل ویروس باشد وگرنه باید در مغازه را می‌بست و مثل خیلی از دوستانش بی کار می‌شد.
کمی آن سوتر نمایندگی ساندویچی قدیمی دیگری است. داخل سالن کوچک فروشگاه خانم انواری صاحب فروشگاه نشسته پشت میز و 2 صندوقدار خانم مشغول سفارش گرفتن هستند. انواری از روزهای اول شیوع می‌گوید که مجبور شدند کرکره را پایین بکشند و بعد از آن مشتری‌هایشان به خاطر محدودیت‌ها کم شد: «آن موقع‌ها اصلاً مشتری داخل سالن قبول نمی‌کردیم الان هم مردم خیلی میلی به داخل نشستن ندارند اما این مدت تأثیرات زیادی روی مدل کاسبی ما گذاشت. الان من نمی‌گذارم یک لحظه آشپزم بدون ماسک و کلاه و لباس و دستکش باشد و حالا حالاها این وضعیت ادامه خواهد داشت.»
مشتری داخل می‌آید و بعد از انتخاب ساندویچ می‌خواهد پول نقد پرداخت کند اما متصدی صندوق خواهش می‌کند که کارت بکشد. کارت را که می‌کشد وارد کردن قیمت و زدن رمز به عهده خود متصدی است تا کمترین تماس بین مشتری و وسایل داخل مغازه برقرار باشد: «تمام نایلون‌های ما هم ضدعفونی شده است. بچه‌ها هم یکسره دست‌شان را ضدعفونی می‌کنند.»
این از ظرف بزرگ الکل روی پیشخوان پیداست. راستی یادتان هست پیش از شیوع کرونا چند بار قبل از غذا دست خود را می‌شستید یا چقدر برایتان مهم بود که روند آماده شدن غذا را از نزدیک ببینید؟ همه این عادت‌ها بعد از کرونا به وجود آمده و به نظر می‌رسد دست کشیدن از آنها دیگر کار راحتی نباشد.
وارد کبابی کوچک خیابان مطهری می‌شوم؛ مردی با ماسک از پشت یخچال بیرون می‌‌آید. آنقدر ماسک تمیز و محکمی زده که با اولین نگاه حس خوبی به مشتری می‌دهد. البته این رعایت‌ها برای مجید که به قول خودش یک عمر بی خیال مریضی و میکروب و ویروس بوده راحت نیست. مجید صادقانه تعریف می‌کند که تا پیش از کرونا تمیزی میزها خیلی اهمیت نداشت چون هم مشتری زیاد بود و نمی‌رسید، هم اینکه اصلاً برای چه کسی اهمیت داشت؟ او می‌گوید: «همان اوایل خودم یک بار مریض شدم و فهمیدم باید جدی بگیرم وگرنه هر چه درمی‌آورم باید پول دوا و دکتر بدهم. از طرفی  اگر هم این کار را نمی‌کردم، مشتری فرار می‌کرد.»
او که هنوز سرش شلوغ نشده با حوصله مرا به آشپزخانه می‌برد تا دستکش‌های مصرف شده بابت همین چند سیخ کباب صبح تا ظهر را نشانم دهد. نگاهی به داخل سطل زباله می‌اندازد، سرش را بالا می‌آورد و به چشمانم نگاه می‌کند و بعد می‌زند زیر خنده، انگار خودش هم این میزان از رعایت پروتکل‌ها را باور ندارد.
بیرون روی صندلی می‌نشینیم و حرف به لبو و باقالی فروش‌ و نوبری می‌افتد که به نظر حالا شغلی ناپدید شده می آید. مجید که تقریباً 15 سال است اینجا کار می‌کند تعریف می‌کند که سید مرتضی را می‌شناخت که هر فصل روی گاری یک چیزی می‌فروخت: «دقیقاً بعد از عید 99 و محدودیت‌ها دیگر خبری از او ندارم. شاید هم کرونا گرفته مرده آدم چه می‌داند.» دوتایی می‌نشینیم فکر می‌کنیم که آخرین باری که این فروشنده‌ غذاهای خیابانی را دیده‌ایم کی بوده؟ مرتضی نگاهی به یخچال ویترینی پر از کباب می‌اندازد و با خنده می‌گوید: «عشق می‌کنی چقدر همه چیز مرتب است؟» حس می‌کنم تا آخر هم باور نکرده من خبرنگار هستم و پیش خودش فکر می‌کند از وزارت بهداشت برای سرکشی آمده‌ام.
روبه روی ساندویچی می‌ایستم و از پشت شیشه به آشپزی نگاه می‌کنم که با ماسک سه بعدی محکم و دستکش و کلاه مشغول در آوردن‌ هات داگ از روغن و تفت دادن قارچ‌ها روی پنیر است. کمی آنطرف‌تر فرد دیگری با دستکش و ماسک داخل نان‌های ساندویچی کاهو گوجه و سس اضافه می‌کند تا آماده باشند. میز با الکی روی آن و دستگاه پز جلوی در قرار گرفته و کسی اجازه داخل شدن ندارد اما می‌شود از بیرون همه چیز را دید. رضا که پشت دخل نشسته از کم شدن مشتری‌ها بعد از کرونا می‌گوید: «راستش هم قیمت‌ها بالا رفته و هم کرونا مشتری را کم کرده. هنوز نتوانسته‌ایم مانند 2 سال پیش دخل بزنیم اما این روزها کمی اوضاع بهتر شده. خیلی‌ها که می‌آیند می‌گویند بعد از دو سال آمده‌اند از مغازه خرید کنند.» یکی از مشتری‌ها که روبه‌روی مغازه، بر لبه باغچه کوچک نشسته سر حرف را باز می‌کند و می‌گوید: «من خودم الان دومین بار است آمده‌ام ساندویچ بخرم دیگر از وقتی دورکاری‌ها برداشته شد و آمدیم سر کار، برگشتیم به روال سابق و مجبورم بیایم از بیرون غذا بخریم. راستش خیلی حس خوبی ندارم ولی همین که می‌بینم فروشنده‌ها رعایت می‌کنند حالم بهتر می‌شود. امروز رفتم از بالای خیابان نیلوفر همه غذاخوری‌ها را یکبار چک کردم تا مطمئن شوم کدام از همه تمیزتر است و بالاخره این یکی که همه‌چیزش دیده می‌شد به چشمم آمد.»
فروشنده که مشغول شنیدن حرف‌های ماست می‌گوید روزی که این کار را شروع کردیم و مغازه را دکور زدیم اینکه همه داخل مغازه و جزئیات را ببینند خیلی مورد قبول باقی مغازه‌دارها نبود: «حالا با شیوع کرونا این شده برگه برنده. تا امروز چند نفری این جمله را گفته‌اند که همین دیدن همه روند پخت و پز باعث شده مشتری شوند.»
این روزها نگاهم دنبال چرخی‌ها و فروشنده‌های خیابانی اغذیه بود و به خیلی از نقاط تهران سرک کشیدم واقعاً دیگر حتی یکی از آنها را هم ندیدم. اگر هم جایی باشند فکر نمی‌کنم کار و بارشان سکه باشد؟ کرونا خیلی از شغل‌ها را ناپدید کرد و یا سبک شان را تغییر داد. تغییراتی که دامنه لااقل پاره‌ای از آنها به سال‌های پس از کرونا هم خواهد کشید.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: «در حال حاضر شرایط فعلی کشور رو به بهبود است و امیدوارم در آینده نیز این روند تداوم پیدا کند، این امر به گونه‌ای است که در هفت ماهه امسال میزان ارز عرضه شده در سامانه نیما توسط صادرکنندگان، معادل کل سال قبل بوده است.»از سال 97 و با شروع تحریم‌های دولت ترامپ علیه ایران، سیاست‌های اقتصادی کشور دستخوش تغییرات وسیع و متعددی شد و این امر مورد گلایه فعالان اقتصادی قرار گرفت؛ سیاستگذاران برای کنترل نرخ ارز و جلوگیری از خروج ارز از کشور بخشنامه‌های متعددی را ابلاغ کردند که بعضاً برخی از آنها با بخشنامه قبلی در تعارض بود؛ با وجود این فعالان اقتصادی و بانک مرکزی با یکدیگر همکاری کردند تا چرخ اقتصاد کشور متوقف نشود.حال در دوره جدید و آغاز به کار دولت سیزدهم، نگاه فعالان اقتصادی بیش از گذشته به بانک مرکزی و سیاست‌هایی است که قرار است از خیابان میرداماد به سایر بخش‌ها تسری پیدا کند. فعالان اقتصادی امیدوار هستند که با کاهش تلاطم‌های بین‌المللی و تازه نفس بودن دولت سیزدهم می‌توان خیلی از مشکلات را مرتفع و بخشنامه‌های دست و پاگیر و متضاد را حذف کرد.از این‌رو در نشست تخصصی فعالان اقتصادی، اعضای اتاق بازرگانی و تولیدکنندگان با رئیس کل بانک مرکزی دیدگاه‌ها در مورد سیاستگذاری بانک مرکزی و چگونگی ادامه مسیر مورد بحث و بررسی قرار گرفت و طرفین در مورد موضوعات اقتصادی و همکاری‌هایی که می‌توانند داشته باشند، تبادل نظر کردند.علی صالح‌‌آبادی دراین دیدار گفت: در ابتدای تصدی مسئولیتم در بانک مرکزی، ضروری بود که از نزدیک با دغدغه‌ها و نظرات بخش خصوصی آشنا شوم چراکه بی‌شک حمایت از بخش تولید، صادرات و نیز واردات کالاهای سرمایه‌ای، ماشین‌آلات و مواد اولیه از ضروریات کشور است و در این مسیر قطعاً از نظرات بخش خصوصی بهره می‌گیریم؛ باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که در عین تشویق صادرات، واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات نیز مدنظر باشد.
وی با اشاره به مبحث ارز حاصل از صادرات، تصریح کرد: ارز حال از صادرات یا ناشی از نفت و میعانات و بخشی از آن که در بازار نیما نیز عرضه می‌شود برای واردات مواد «اولیه و مصرفی» و بخشی نیز برای واردات کالاهای سرمایه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته باید در نظر داشت که کشور نیاز به سرمایه‌گذاری و توسعه دارد و نمی‌توان تنها بر نیازهای جاری تمرکز کرد.

تأمین مالی برای سرمایه‌گذاری در اولویت است
صالح‌آبادی یادآور شد: با برنامه‌ریزی‌های انجام شده، تأمین ارز و سرمایه برای اجرای پروژه‌ها به‌طور جدی مدنظر قرار دارد؛ در این باره مقصود پروژه‌هایی است که دارای توجیه اقتصادی بوده و با ارزآوری برای اقتصاد کشور همراه باشد؛ بنابراین مباحثی همچون فاینانس‌ها و تأمین مالی برای سرمایه‌گذاری جزو اولویت‌های اصلی محسوب می‌شود.وی با اشاره به گله‌مندی‌ تجار و بازرگانان از برخی بخشنامه‌ها، دستورالعمل‌ها و رویه‌ها در بانک مرکزی، گفت: اعضای اتاق بازرگانی بر رفع تعهدات ارزی نکاتی را طرح کردند، لذا باید تأکید کنم که در این‌باره در تلاش هستیم تا با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط نسبت به برطرف کردن مشکلات اقدام کنیم. البته در چنین مواردی که مسائل و چالش‌هایی وجود دارد، می‌توان با ایجاد کمیته‌ها و کارگروه‌های هم‌اندیشی میان نظام بانکی، بانک مرکزی و فعالان اقتصادی به تدوین بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های کاربردی‌ کمک کنیم تا در آینده شاهد صدور و اصلاح مکرر دستورالعمل‌ها نباشیم.رئیس شورای پول و اعتبار درباره احیای واحدهای تملک شده توسط بانک‌ها که اخیراً رئیس جمهوری درباره آن تأکید کرده است، عنوان کرد: به منظور جلوگیری از توقف فعالیت واحدها، این موضوع در دستور کار شورای و پول و اعتبار قرار گرفته است و دستورالعملی در این زمینه تدوین شده لذا امیدوارم مشکلات تولید به واسطه این تصمیم برطرف شود.

بانک مرکزی، در بازار متشکل معاملات ارزی بازارگردان است
رئیس کل بانک مرکزی در خصوص بازار ارز گفت: به‌طور مشخص دو بازار رسمی در کشور یعنی بازار نیما و بازار متشکل معاملات ارزی وجود دارد؛ بازار نیما معطوف به حواله و واردات کشور است و در بازار متشکل معاملات ارزی، اسکناس معامله می‌شود که عمق این بازار نیز نسبت به گذشته بیشتر شده است. ضروری است تأکید کنم که بانک مرکزی در بازار متشکل معاملات ارزی به عنوان بازارگردان حضور دارد لیکن خود صادرکنندگان هستند که در این بازار نسبت به فروش اسکناس ناشی از صادرات خود اقدام می‌کنند.
وی در ادامه به برخی آمارهای موجود در بازار متشکل ارزی پرداخت و گفت: از ابتدای آغاز به کار بازار متشکل معاملات ارزی در تاریخ 1 آبان ماه 1398 تا پایان سال 98، حدود 50 میلیون دلار، در سال 99 حدود 700 میلیون دلار و در سال‌جاری تاکنون حدود ۱ میلیارد و 100 میلیون دلار معامله شده است که این امر نشان از عمیق شدن بازار دارد و قطعاً برای بهبود عملکرد این بازارها از فعالان اقتصادی کمک خواهیم گرفت.صالح‌آبادی در خصوص ارز با نرخ ترجیحی (۴۲۰۰ تومانی) گفت: به ایرادها و مشکلات مرتبط با این بخش آشنا هستم و البته در تعامل با اعضای دولت ضروری است سازوکاری در این باره اندیشیده شود.

باید تلاش کرد در سیاستگذاری مالیاتی تعادل ایجاد شود
رئیس کل بانک مرکزی با تأکید بر استقلال بانک مرکزی عنوان کرد: از آنجا که طی سالیان طولانی، اقتصاد ایران متکی به نفت بوده است، عملاً بانک مرکزی به عنوان فروشنده ارز دولت و تأمین‌کننده ریال دولت تلقی شده و لذا طی این سالها سلطه سیاست‌های مالی بر سیاست پولی غلبه داشته است؛ این درحالی است که در کشورهای پیشرفته دولت‌ها برای تأمین کسری خود به بانک مرکزی رجوع نمی‌کنند، بلکه از درآمدهای مالیاتی خود، کشور را مدیریت می‌کنند.
به گزارش بانک مرکزی، وی خاطرنشان کرد: متأسفانه ساختار مالیاتی کشورمان به گونه‌ای است که از تولیدکننده مالیات اخذ می‌شود و در همان حال از افرادی که به فعالیت‌های سفته بازانه و سرمایه‌گذاری در بخش‌های غیرمولد مانند خرید و فروش ملک، طلا، ارز و خودرو مبادرت می‌کنند، مالیاتی دریافت نمی‌شود. اگر به دنبال آن هستیم که منابع اقتصادی به سمت تولید هدایت شود باید تلاش کرد که در سیاستگذاری مالیاتی تعادل ایجاد شود تا در نهایت این منابع به صورت خودکار و به دور از دستور و رویه‌های موجود، به سمت تولید هدایت شود.

استقلال بانک مرکزی دنبال می‌شود
رئیس کل بانک مرکزی افزود: با همکاری وزرای اقتصاد و سایر ارکان اقتصادی دولت موضوع استقلال بانک مرکزی را دنبال می‌کنیم و در این باره ضروری است که تأمین کسری بودجه دولت نیز از منابع دیگری پی گرفته شود و البته باید با مجلس نیز تعاملات و همکاری‌های لازم را داشته باشیم. از این منظر استقلال بانک مرکزی به معنای آن است که بخش مالی از بخش پولی مستقل باشد و در نهایت با تلاش و همکاری فعالان اقتصادی کنترل تورم غیر رکودی را محقق کنیم.رئیس شورای پول و اعتبار با تأکید بر حل مشکلات با همکاری فعالان اقتصادی، گفت: در حال حاضر شرایط فعلی کشور رو به بهبود است و امیدوارم در آینده نیز این روند تداوم پیدا کند؛ برای نمونه در هفت ماهه امسال میزان ارز عرضه شده در سامانه نیما توسط صادرکنندگان، معادل کل سال قبل بوده است و در بخش دولتی نیز در هفت ماهه سال‌جاری معادل کل سال قبل از محل صادرات نفتی و فرآورده‌های نفتی ارزآوری داشتیم.وی تعامل بازار پول و سرمایه را ضروری دانست و گفت: قطعاً بازار پول و سرمایه هر یک به تنهایی نمی‌توانند برطرف‌کننده مشکلات باشند و البته بازار سرمایه نیز از ظرفیت‌های مطلوبی برخوردار است؛ لذا ضروری است که با تشکیل کمیته‌ای در این زمینه به افزایش همکاری‌ها میان این دو بخش کمک کنیم.رئیس شورای پول و اعتبار در بخش دیگری از سخنان خود بر بازگشت ارز حاصل صادرات به چرخه اقتصادی کشور، تأکید و خواستار برطرف شدن چالش‌های پیش‌روی صادرکنندگان شد.

از همکاری فعالان اقتصادی استقبال می‌کنیم
صالح‌آبادی با بیان اینکه حمیت و اجماع برای حل مشکلات در دولت وجود دارد، یادآور شد: جلسات ستاد اقتصادی دولت به صورت منظم در حال برگزاری است و بخش‌های مختلف دولت، تیم اقتصادی دولت و بویژه شخص رئیس جمهوری پیگیر مشکلات مردم و بهبود وضعیت اقتصادی هستند.وی گفت: امیدوارم در جلسات آینده با بخش خصوصی شاهد برطرف شدن مشکلات و تحقق تحولات مثبت در اقتصاد و بخش‌های مختلف اقتصادی کشور باشیم. در این زمینه مجلس، دولت، قوه قضائیه و تمام ارکان کشور در تلاش هستند تا به رفع مشکلات و بهبود وضعیت اقتصاد کشور کمک کنند و البته در این مسیر از همکاری فعالان اقتصادی استقبال می‌کنیم.

رئیس جمهوری در اولین جلسه شورای عالی اشتغال در دولت سیزدهم تهیه بانک اطلاعاتی از افراد شاغل و بیکار بر اساس تعریف دقیق از بیکاری و اشتغال، تهیه آمار بیکاران و افراد فاقد شغل شایسته و شناخت توانایی‌ها و مهارت‌های علمی و عملی افراد بیکار و تعیین نوع اشتغال مناسب برای آنان را از ضرورت‌های اولیه ایجاد یک جنبش برای اشتغال‌زایی برشمرد.رئیس جمهوری با بیان اینکه با وجود فضای ارتباطی دیجیتال تهیه اطلاعات دقیق از وضعیت اشتغال در کشور کار سختی نیست، گفت: طبیعتاً همه افراد بیکار یا فاقد شغل مناسب در یک سطح نیستند و لذا باید با تعیین اولویت‌ها برای رفع سریع‌تر دغدغه‌های مردم در زمینه اشتغال تلاش کنیم.
آیت‌الله رئیسی با اشاره به اینکه بیشترین مراجعات مردمی به وی، بویژه در سفرهای استانی برای درخواست شغل است، افزود: ایجاد اشتغال از مسائل اولویت‌دار دولت است و از همه وزرا و بویژه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، انتظار جدی دارم که ایجاد اشتغال را در اولویت دستور کارهای خود قرار دهند.در همین زمینه «حجت‌الله عبدالملکی» وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفت‌و‌گویی با «ایران» می‌گوید: حمایت از فعالیت‌های اقتصادی که بیشترین اثرگذاری بر بهره وری و اشتغال را به صورت همزمان دارا هستند، راهبرد اصلی ایجاد و توسعه اشتغال در دولت سیزدهم است. این مهم با هماهنگی کلیه نقش‌آفرینان عرضه و تقاضای نیروی کار و به کارگیری ظرفیت‌های منطقه‌ای و محلی محقق می‌شود. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تأکید می‌کند بر خلاف دولت گذشته، نشست‌های شورای عالی اشتغال در دولت سیزدهم، به طور منظم و هر ماه یک بار تشکیل خواهد شد.

مهمترین مصوبه اولین جلسه شورای عالی اشتغال در دولت سیزدهم چه بود؟
در اولین جلسه شورای عالی اشتغال برای نخستین بار زیست بوم ملی اشتغال جمهوری اسلامی ایران رونمایی شد که دو بخش روش‌های ایجاد اشتغال و هماهنگی میان دستگاهی را تضمین می‌کند.در این جلسه 20 مصوبه برای ایجاد هماهنگی لازم بین دستگاه‌ها داشتیم و پیش از این جلسه چندین جلسه کارشناسی با مدیران، معاونین وزرا و مسئولین دستگاه‌ها برگزار شده و پیش‌نویس مصوبات آماده شده بود. با 16 دستگاه برای اقدامات کمی و کیفی توافقات حاصل شده بود که در این جلسه این توافقات اعلام شد.
در این توافقنامه‌ها برای یک میلیون و 850 هزار فرصت شغلی با هماهنگی دستگاه‌های مختلف و همکاری بخش خصوصی کارسازی شده است.این تعداد اشتغال برای نیمه دوم 1400 تا پایان سال 1401 خواهد بود.در این جلسه رئیس جمهوری محترم نیز بر تسریع این روند تأکید داشتند.به همین سبب مقرر شد به جای سه ماه دیگر، جلسه بعد ظرف یک ماه آتی برگزار شود و این نشان‌دهنده تأکید ویژه دولت سیزدهم به امر اشتغال است. مسأله رفع مسائل بوروکراتیک و حل مشکلات فعالان کسب و کار در این جلسه مطرح شده است و مقرر شد موانع ۲۲ رسته اشتغال کشور به صورت فوری مورد بررسی قرار گرفته و رفع شود.برخی از مهم‌ترین مصوبات این جلسه به شرح ذیل است:
سند ملی مهارت‌آموزی و اشتغال کارکنان وظیفه نیروهای مسلح در نخستین نشست شورای عالی اشتغال در دولت سیزدهم به تصویب رسید. کلیه دستگاه‌ها و نهادهای ذیربط، همکاری لازم برای آموزش و اشتغال گروه هدف خواهند داشت. به گونه‌ای که در سال اول اتمام دوره، حداقل 20 درصد از افراد موفق به ایجاد کسب و کار یا اشتغال در حوزه تخصصی آموزش یافته در این برنامه شوند. سازمان برنامه و بودجه با هماهنگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منابع لازم برای اجرای برنامه‌ها را در بودجه سالانه پیش‌بینی کند.وزارتخانه‌های متولی کسب و کار در بخش‌های صنعت، کشاورزی و خدمات (اعم از وزارت صنعت، معدن و تجارت، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، جهاد کشاورزی، نفت، راه و شهرسازی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ارتباطات و فناوری اطلاعات و...) ضمن تأکید بر رسته‌های بهره ور و اشتغالزا، نسبت به توسعه اشتغال در حوزه فعالیت خود اهتمام داشته و پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌های لازم را پیگیری نمایند.
دستگاه‌های فرهنگی و آموزشی (اعم از سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت آموزش و پرورش، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌های علمیه و...) علاوه بر ترویج فرهنگ اسلامی کار، کارآفرینی و تعاون، نسبت به توسعه آموزش‌های عمومی و تخصصی و مهارت‌های لازم به مخاطبین خود با استفاده از ظرفیت‌های اعتباری موجود، اهتمام ورزند.
همچنین لازم است گزارش عملکرد خود را هر سه ماه یک‌بار به دبیرخانه شورای عالی اشتغال ارسال نمایند.
طبق مصوبات این نشست نهادهای انقلاب اسلامی (از جمله بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره)، سازمان بسیج مستضعفین و آستان قدس رضوی) با پشتیبانی و راهبری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نسبت به اجرای برنامه ایجاد و تثبیت اشتغال موجود در مناطق مختلف کشور (با اولویت مناطق کمتر برخوردار) طبق برنامه توافق شده با وزارتخانه، اقدام و گزارش عملکرد خود را به صورت برخط به دبیرخانه ارائه نمایند.وزارت کشور موظف است با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اجرای مواد قانون تشکیل شورای عالی اشتغال و ماده 16 قانون بهبود فضای کسب و کار، با تنظیم ابلاغیه‌های لازم و ایجاد هماهنگی با شهرداری‌ها و دهیاری‌های سراسر کشور ضمن پشتیبانی از طرح‌های اشتغال‌زا و توسعه کسب و کار نسبت به مانع‌زدایی و تسهیل مجوزهای حمایتی، تأمین مکان کسب و کار، تأمین مکان عرضه و فروش محصول و... اقدام نماید.
دستگاه‌های آموزشی (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای) باید ظرف شش ماه برنامه خود را برای اصلاح نظام آموزش عالی و مهارتی و با توجه به رسته‌های در اولویت ملی، منطقه‌ای و محلی، مختصات جمعیت جویای کار و ظرفیت‌های اقتصادی مناطق، تهیه و به دبیرخانه شورای عالی اشتغال ارائه نمایند.وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است پس از هماهنگی با سایر دستگاه‌ها و نهادهای زیست‌بوم ملی اشتغال، برش استانی برنامه اشتغال را تهیه نموده و به استانداران ابلاغ نماید. مسئولیت اجرای برنامه‌های استانی و حصول دستاوردها با استانداران خواهد بود.
 در مصوبات شورای اشتغال از زیست بوم ملی اشتغال نام برده شده بود. درباره ویژگی های این سامانه توضیح دهید.
این زیست‌بوم متضمن دو بخش است؛ که یک بخش روش‌های ایجاد اشتغال و بخش دوم هماهنگی‌هایی است که باید بین دستگاه‌های مختلف اتفاق بیفتد برای اینکه به اشتغال مورد نظر برسیم. این زیست‌بوم دو الزام در زمینه تکنیک‌ها و روش‌های ایجاد اشتغال و ایجاد و هماهنگی در سطح کلان برای عملیاتی شدن ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های کشور در راستای اشتغال‌آفرینی دارد. زیست‌بوم اشتغال، دو گروه افراد بیکار و افراد فاقد شغل شایسته را به عنوان مخاطب در نظر دارد و تلاش می‌کند برای افراد بیکار شغل ایجاد کرده و وضعیت شغلی افراد فاقد شغل شایسته را نیز بهبود بخشد.
 مهمترین سازوکار و راهکار جنابعالی به منظور ایجاد یک میلیون و 850 هزار شغل تا پایان سال آینده چیست؟
هماهنگی تیم اقتصادی دولت سیزدهم برای تحقق هدف ایجاد یک میلیون شغل در سال لازم و ضروری و در این صورت رسیدن به این هدف امکانپذیر است.هدفگذاری برای ایجاد یک میلیون و ۸۵۰ هزار فرصت شغلی تا پایان سال ۱۴۰۱ تصویب شده است.این میزان اشتغال با همکاری بخش خصوصی و برای نیمه دوم سال ۱۴۰۰ تا پایان ۱۴۰۱ برنامه‌ریزی شده است.از این‌رو دولت سیزدهم برای تحقق وعده اشتغال میلیونی در چهار سال، همکاری و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی را به کمک طلبیده است.ایجاد اشتغال از جمله مسائل اولویت‌دار دولت سیزدهم به شمار می‌رود که با مشارکت و نقش آفرینی همه دستگاه‌ها و بخش‌ها رقم خواهد خورد.
 موانع ایجاد اشتغال در کشور و راهکار شما در این خصوص چیست، لطفاً توضیح دهید؟
مهمترین موانع ایجاد اشتغال در کشور، نظام اداری و بوروکراسی ناکارامد در کشور است، به گونه‌ای که این مشکل به یکی از موانع بزرگ ایجاد اشتغال در کشور تبدیل شده است.تهیه بانک اطلاعاتی از افراد شاغل و بیکار براساس تعریف دقیق از بیکاری و اشتغال، تهیه آمار بیکاران و افراد فاقد شغل شایسته و شناخت توانایی‌ها و مهارت‌های علمی و عملی افراد بیکار و تعیین نوع اشتغال مناسب برای آنان از ضرورت‌های اولیه ایجاد یک جنبش برای اشتغال‌زایی است. همان‌طور که مقام معظم رهبری می‌فرمایند مجموعه‌ای که برای اشتغال کار می‌کند، باید شبیه اتاق کار زمان جنگ باشد و شب و روز نشناسد و ما بر خودمان فرض می‌دانیم که در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مأموریت اصلی خود را توسعه اشتغال بدانیم.
با برداشته شدن موانع بوروکراتیک، بخش خصوصی توانایی ایجاد شغل خواهد داشت، به گونه‌ای که در الگوی زیست بوم اشتغال جمهوری اسلامی دستگاه‌های دولتی مباشرتاً کار تولید و اشتغال انجام نمی‌دهند بلکه زمینه را برای بخش خصوصی تسهیل می‌کنند.
 برخی صاحبنظران و کارشناسان ایجاد یک میلیون شغل در هر سال را دست نیافتنی می‌دانند، پاسخ جنابعالی در این زمینه چیست؟
وجود مسائل بوروکراتیک پیچیده اداری، وجود موانع کسب و کار و نبود امنیت سرمایه‌گذاری برای جذب سرمایه‌گذاری داخلی از جمله مهمترین موانع ایجاد شغل در کشور است.حل مسائل بوروکراتیک و حل مشکلاتی که سر راه فعالان کسب و کار است از جمله مهمترین راهکار‌ها در این زمینه به شمار می‌رود. برای این منظور کمیته خاصی برای آن تشکیل و در این کمیته تأکید شده است که برای رفع این موانع چاره‌اندیشی شود. نمونه این موضوع در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، صدور مجوز آموزشگاه‌های آزاد فنی و حرفه‌ای است؛ که این فرایند به دلیل بوروکراسی بسیار پیچیده‌ای که وجود داشت، 8 ماه طول می‌کشید، با اصلاح این فرایند و اتوماتیک کردن آن، فرایند صدور را به 3 روز کاهش دادیم و از زمان اجرا در مدت 22 روز 320 مجوز برای آموزشگاه‌های آزاد فنی و حرفه‌ای صادر شد یعنی در مدت 6 ماه صدور مجوز 10 برابر شد که این موضوع به آموزش‌های مهارتی و ایجاد اشتغال کمک می‌کند.

مریم سالاری
خبرنگار دیپلماسی
با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در هواپیما موقع بازگشت از نخستین سفر خارجی به روسیه، لبنان و سوریه گفت‌و‌گو کردم و سخنانش را کمی بعدتر در تهران و پس از انجام مذاکرات مقدماتی هسته ای در «بروکسل» طی یک گپ و گفت دیگر تکمیل نمودم. امیرعبداللهیان با ۲۷۰ رأی موافق از مجموع 288 رأی، نظر اعتماد نمایندگان مجلس برای سکانداری دستگاه دیپلماسی کشور را از آن خود کرده است. او که به‌عنوان دیپلماتی کهنه کار در دولت دهم با مسئولیت بزرگ پیگیری بحران‌های منطقه‌ای مواجه بود، در دولت سیزدهم نیز علاوه بر پیگیری مذاکرات هسته ای، با خواست سامان دادن به روابط منطقه‌ای ایران و حل تنش‌ها و اختلافات موجود مواجه است؛ خواستی که طی سال‌ها و ماه های گذشته با هدف تنش زدایی و توسعه همکاری‌های منطقه‌ای مورد پیگیری کشور قرار گرفته است. قابل انتظار است که این مأموریت از سوی وزیر خارجه بواسطه تجربیات پرشمارش در عرصه منطقه‌ای امکان بیشتری برای اجرا بیابد. بدون تردید مجموعه‌ای از رویداد‌ها همچون چالش برجام، خروج امریکا از منطقه و افزایش رقابت میان بازیگران عربی بر پیچیدگی این مأموریت افزوده است. یکی از مهم‌ترین اشارات وزیر خارجه در این گفت‌و‌گو را می‌توان تأکید او بر این دانست که تهران مذاکرات هسته ای را از «بن‌بست» آغاز نمی‌کند. مذاکراتی که به گفته علی باقری، معاون سیاسی وزارت خارجه و مسئول پیگیری پرونده هسته ای قرار است تا پیش از نوامبر آغاز شود. درباره اینکه تحقق این امر مهم با چه موانعی روبه‌رو است و به چه پیش نیازهایی نیاز دارد، با او به گفت‌و‌گو نشستیم. گفت‌و‌گویی که اما بخوبی به الزامات تحول در سیاست خارجی کشور بویژه در زمینه برجام و حوزه منطقه‌ای اشاره دارد.

دولت جدید در تبیین رویکرد خود در عرصه سیاست خارجی بر پیگیری یک سیاست متوازن در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی تأکید ویژه‌ای داشته است. در این رویکرد، مفهوم «توازن» با در نظر گرفتن چه مؤلفه‌هایی مورد توجه قرار گرفته است؟
ما برای شاخص‌سازی سیاست خارجی دولت سیزدهم چند کلید واژه تعیین کردیم؛ سیاست خارجی متوازن و دیپلماسی فعال، پویا و هوشمند.
منظور از سیاست خارجی متوازن این است که اولویت بخشی ما نسبت به برخی از کشورها از جمله همسایگان به معنای غفلت از رابطه با دیگر کشورهای جهان نخواهد بود. ما دیپلماسی متوازن را در ارتباط با همه بخش‌های جهان در پیش خواهیم گرفت؛ یعنی همزمان با اینکه اولویت مورد توجه دولت سیزدهم همسایگان و آسیامحوری قرار دارد، در حوزه اروپا هم دیپلماسی فعال، پویا و هوشمند را دنبال می‌کنیم و علاوه بر همه اینها امریکای لاتین و آفریقا را نیز فراموش نمی‌کنیم.
 آیا ظرفیت‌های موجود، امکان بهره‌گیری متوازن از روابطی را که ما بعضاً در بخشی از آنها با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنیم، می‌دهد؟
بله، یکی از کارهایی که ما در حال انجام آنها هستیم، تشکیل تیم‌های تخصصی در وزارت خارجه است و در تلاش هستیم اولویت‌های اصلی کشور را در هر قاره و هر بخش از جهان استخراج کنیم. وقتی می‌گوییم اولویت یعنی ممکن است در یک حوزه اولویت ما فرهنگی باشد. در این حوزه نگاه فرهنگی در مناسبات ما غالب خواهد بود. در حوزه‌ای دیگر ممکن است، نگاه اقتصادی، غالب و فعال‌تر باشد یا در بخشی دیگر از مناسبات، موضوع امنیتی و سیاسی مورد توجه قرار گیرد. از سوی دیگر ما از کار با سازمان‌های بین‌المللی هم غفلت نخواهیم کرد و به کارکرد سازمان‌های بین‌المللی و البته به نقصی که بویژه در مباحث تئوریک روابط بین‌الملل وجود دارد، توجه داریم. با درنظر گرفتن اهمیت بحث ساختار و کارگزار در روابط بین‌الملل معتقدیم هر یک از ساختارهای بین‌المللی که ایجاد شده کارکردی دارند و ما می‌توانیم از مسیر سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، بخشی از اهداف خود در سیاست خارجی را دنبال کرده و منافع خود را محقق کنیم.
 مفهوم «توازن» در سیاست خارجی بیش از هر چیز در مناسبات ایران با مجموعه کشورهای شرق و غرب مورد سنجش قرار می‌گیرد. دولت سیزدهم در حالی روی کار آمده که ایران مجموعه تحولاتی را با کشورهای منظومه غرب به واسطه مذاکره بر سر پرونده هسته‌ای و دستیابی به توافق پشت‌سر گذاشته است؛ تحولاتی که در نهایت به‌دلیل خروج امریکا از برجام و عدم اجرای این پیمان، موج جدیدی از بی‌اعتمادی را نسبت به سیاست تقویت رابطه با کشورهای اروپایی به وجود آورده است. همین امر سبب شده این دیدگاه شکل گیرد که گرایش به شرق و تلاش برای تقویت رابطه با کشورهای بزرگ این حوزه مانند چین و روسیه بیش از گذشته در دولت جدید تقویت می‌شود و بی‌اعتمادی در رابطه ایران و اروپا افزایش می‌یابد. نظر شما چیست؟
یک نکته مهمی که باید در همین ارتباط بر آن تأکید کنم این است که در نگاه آسیامحور قرار نیست همه سیاست خارجی ما به چین و روسیه گره بخورد. ما در راستای منافع مشترک ایران و چین از ظرفیت این کشور به عنوان یک قدرت اقتصادی نوظهور در مناسبات خود بهره خواهیم گرفت و از روسیه هم به عنوان یک همسایه در راستای سیاست همسایه محور و آسیامحور خود استفاده خواهیم کرد و تعاملات خود را با آنها خواهیم داشت اما همان‌طور که به‌صراحت اعلام کردیم سرنوشت مردم و کشور را به برجام و هیچ کشوری به‌طور مطلق گره نمی‌زنیم. منافع مشترک مبنای مناسبات است. ما در راستای منافع مشترک با این دو کشور کار می‌کنیم و به هر اندازه که بازخوردهای مثبت و بیشتر بگیریم، طبیعتاً این مناسبات عمیق‌تر خواهد شد؛ به عبارت دیگر هر مقدار منافع ملی ما در تعامل با چین و روسیه تأمین شود، حوزه‌های همکاری‌های گسترده‌تری را تعریف خواهیم کرد.
اما باید اتفاقاتی را که در سیاست خارجی رخ داده است، خوب ببینیم؛ به عنوان مثال ما نباید نگاه واحدی به اروپا داشته باشیم چنان که آقای دکتر ظریف هم درباره حوزه اروپا به این جمع بندی نزدیک شده بود که اروپا فقط شامل سه کشور اروپایی که در برجام با ما مذاکره می‌کنند، نیست. من در سفر اخیر به نیویورک با چندین وزیر خارجه از کشورهای اروپایی از جمله آلمان، فرانسه و انگلیس ملاقات داشتم و در خلال این گفت‌و‌گوها متوجه شدم اگر مثلاً انگلیس درباره موضوعاتی تحفظ دارد، وزرای خارجه سایر کشورهای اروپایی بویژه غیربرجامی، نگاه متفاوتی دارند؛ یعنی حتی این کشورها آمادگی دارند در قالب‌های تعریف شده‌ای در زمینه تجاری، فناوری و پزشکی با جمهوری اسلامی ایران کار کنند. معتقدم همه آنها از وضعیت پیش آمده در سال‌های اخیر که نتوانسته‌اند با ایران کار اقتصادی و تجاری عمیق انجام دهند، احساس ضرر و زیان می‌کنند. بنابراین نگاه به اروپا حتماً در سیاست خارجی متوازن ما مورد توجه قرار خواهد گرفت.
هرچند از نظر اقتصادی در بهترین شرایط که برجام مدت کوتاهی به‌طور ناقص کار کرد با درنظر گرفتن فروش نفت و مشتقات نفتی به اروپا، کل حجم تبادل تجاری ما با کشورهای این حوزه کمتر از 5 میلیارد دلار شد. این در حالی است که در همان زمان حجم تبادل تجاری ما با امارات 18 میلیارد دلار و با عراق بالغ بر 14 میلیارد دلار بود. نزدیک به این عدد درباره همسایگان دیگر هم قابل‌توجه است اما به هر حال ما معتقدیم اروپا در سطح خود ظرفیت‌ها و توانمندی‌هایی دارد و نمی‌توان سیاست خارجی را به یک بخش خاص درباره یک کشور خاص گره زد و ظرفیت‌های دیگر را نادیده گرفت. افزون بر این، ما در حوزه‌هایی همچون حضور ایرانیان خارج از کشور هم ظرفیت‌های قابل‌توجهی داریم. عمده ایرانیان مقیم خارج از کشور در امریکا یا اروپا هستند و درصد کمترشان در سایر مناطق حضور دارند و خود این هم برای کشور یک ظرفیت است. اساساً ایرانیان در خارج از کشور خوشنام هستند و قشر فرهیخته ایرانی بخصوص در غرب سهم خیلی مهمی در پیشرفت‌های علمی و فناوری داشته‌اند لذا اروپا یکی از حوزه‌هایی است که ذیل سیاست خارجی متوازن به آن توجه خواهیم کرد.
 رقابت‌های رو به افزایش چین و امریکا که در مسیر ایجاد بلوک‌بندی‌های جدید قدرت برای افزایش متحدان خود در مناطق پیرامونی می‌کوشند، تا چه اندازه بر رویکرد آسیامحوری ایران سایه انداخته است؟ چنانکه برخی معتقدند چراغ سبز روسیه و چین به ایران برای عضویت در سازمان همکاری‌های منطقه‌ای «شانگهای» که بعد از سال‌ها تلاش اتفاق افتاد، در همین چارچوب قابل ارزیابی است. چقدر این رقابت را در نزدیک شدن این کشورها به ایران مؤثر می‌دانید؟
رقابت‌ها و ائتلاف‌های موقتی که شکل می‌گیرد، در جهت‌گیری‌های کشورها تأثیرگذار است. خصومت‌هایی که بین برخی از کشورها وجود دارد، نیز تأثیر خود را دارد اما برای منافع ملی کشور مهم این است که در سایه تحولات سیالی که به‌طور شتابان در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی وجود دارد، بتوانیم بموقع سیاست‌های خود را به‌روز کنیم و در راستای تأمین حداکثری منافع ملی کشور قدم برداریم. اینکه امروز چین و ایران قرارداد 25 ساله همکاری راهبردی منعقد می‌کنند، یک مسأله است اما اینکه این کشور و همچنین ایران باید به این نتیجه برسند که در این تعامل دوسویه از رهاورد برنامه جامع همکاری‌های 25 ساله نفع متقابل می‌برند، نکته دیگر است. آنچه برای ما اهمیت دارد، منافع ملی و نفع مشترکی است که هر دو می‌بریم اما به نظرم این بستگی به هنر سیاستمداران دارد که بتوانند با این بلوک‌بندی‌ها و ائتلاف‌های موقت و رقابت‌های جاری منافع حداکثری ملت را تأمین کنند.
باز مایلم تأکید کنم ما نمی‌خواهیم  سرنوشت مردم و کشور را به‌طور مطلق به چین و روسیه گره بزنیم. اما ما چین و روسیه امروز را متفاوت از گذشته می‌دانیم و رابطه با آن‌ دو تاکنون در راستای منافع ماست. حال آنکه طیفی از غرب‌گرایان در ایران وجود دارند که هم ضد چین و هم ضد روسیه هستند و وقتی ما یک سفر به روسیه می‌رویم یا با چین گفت‌و‌گو می‌کنیم، حملات شدیدی را آغاز می‌کنند و می‌گویند که سیاست «نه شرقی نه غربی» در حال فروپاشی است و تابلوی «نه شرقی  نه غربی» جمهوری اسلامی فقط بر سر در وزارت خارجه باقی مانده است. اتفاقاً برخی از این دوستان غرب‌گرا وقتی با یک طرف غربی مذاکره‌ای صورت می‌گیرد، هیچ وقت درباره آن ابراز نگرانی نمی‌کنند اما وقتی حرکتی به سمت شرق انجام می‌شود، بلافاصله موضع‌گیری و ابراز نگرانی می‌کنند.
من می‌خواهم بگویم ما در بعد استقلال کشور بر سیاست «نه شرقی نه غربی» پایبند هستیم و برای حفظ استقلال و این شعار کلیدی نظام جمهوری اسلامی که در قانون اساسی ما آمده است، هزینه زیادی هم دادیم اما در مناسبات دوجانبه در حوزه منافع ملی خود اتفاقاً باید هم با شرق و هم غرب رابطه داشته باشیم؛ یعنی بتوانیم بهترین‌ها را هم در غرب و هم در شرق به‌خوبی رصد کرده و در راستای منافع ملت از آنها استفاده و روابط را با آن حوزه‌ها تقویت، تثبیت و تحکیم کنیم.
 بحثی که به این دوقطبی شدن دامن زده است، عدم اجرای توافق هسته‌ای است. یعنی این‌طور تصور می‌شود که بدعهدی اروپایی‌ها بار دیگر بر مناسبات سیاسی ایران با این کشورها سایه خواهد انداخت و فارغ از سرانجام توافق هسته‌ای، ایران و اروپا وارد عصر جدیدی از بی‌اعتمادی می شوند. زیرا به هر حال تبعات شکست این توافق پیامدهایی را از منظر گشوده شدن مجدد پرونده هسته‌ای ایران در شورای امنیت قابل پیش‌بینی می‌کند. نگاه شما چیست؟
من یک برداشت شخصی و یک وظیفه سازمانی دارم که باید انجام دهم. در برداشت شخصی‌ام معتقدم 6 قطعنامه سازمان ملل با تلاشی که همکاران من در گذشته کردند، کنار رفت و به یک سند تحت عنوان برجام تبدیل شد. قرار بود این توافق، مشکلات اقتصادی ما را حل کند و ما از این توافق نفع اقتصادی ببریم. اگر این اتفاق می‌افتاد و برجام خوب کار می‌کرد و ما نفع اقتصادی می‌بردیم، می‌توانستیم بگوییم اتفاق خوبی رخ داده است به این معنا که 6 قطعنامه با یک سند که طرف‌های ششگانه ما هم آن را تأیید کردند، برداشته شد و در مسیر درست قرار گرفتیم و مشکل تحریم‌ها هم حل شد ولی برجام در زمان خود هم خوب کار نکرد و حتی اوباما اولین نقض کننده این توافق بود. در دوره ترامپ هم که شاهد رفتار خاص وی و خروجش از برجام بودیم، سه کشور اروپایی هم که فقط وعده دادند و اتفاقی رخ نداد. وقتی ما الان نگاه می‌کنیم، می‌بینیم روی میز یک سند قطور صد و چند صفحه‌ای به نام برجام داریم که چه‌بسا از آن 6 قطعنامه هم کار را برای ایران سخت‌تر کرده است. منظور من نتایج این توافق در صحنه عمل است. ممکن است از منظر تئوریک و حقوقی بتوان گفت ما قبل از برجام، شرایط خاصی داشتیم و ذیل فصل 7 شورای امنیت بودیم. ولی در این موقعیت و در صحنه عمل، اتفاقی به نفع ایران رخ نداده و تا الان برجام نتایجی برای تحقق منافع اقتصادی ما نداشته و به نفع ما کار نکرده است. این سند با همه فراز و نشیب  تاکنون نفعی از منظر لغو تحریم‌ها برای ما نداشته است.

 آیا برای مذاکره جهت احیای این توافق در وین به شکلی که محقق‌کننده منافع اقتصادی ما باشد، آماده هستید؟
من در نیویورک با برخی از درخواست‌ها برای بازگشت به مذاکره در وین مواجه شدم. برخی طرف‌ها به من می‌گفتند که شما به مذاکرات وین برگردید و از همان نقطه‌ای که از آن خارج شدید، مذاکره کنید؛ یعنی شش دور مذاکره کردیم که در دور ششم توافقاتی انجام شد و نقاط اختلاف و بن‌بست هم در موضوعاتی باقی ماند و آنها الان از ما می‌خواهند که به وین برگردیم و مذاکرات را از نقطه‌ای شروع کنیم که ترک کردیم.
 و شما قبول نمی‌کنید؟
من در صحبت‌های اولیه خود به سه کشور اروپایی و آقای «جوزپ بورل» و آقای «گوترش» گفتم که ما درباره چگونگی مذاکره و نقطه آغاز آن بحث داریم و در حال جمع‌بندی هستیم اما اگر بخواهیم روند منطقی مذاکره را ببینیم شاید یک راه ساده‌تر وجود دارد و آن اینکه توافق کنیم دقیقاً به همان نقطه‌ای که ترامپ از برجام خارج شد، برگردیم. بر‌اساس نظر شخص من اگر برای بازگشت به برجام اراده‌ای جدی در امریکا وجود داشته باشد، اصلاً نیازی به این همه مذاکره وجود ندارد. کافی است از همین فردا یک فرمان اجرایی از سوی رئیس جمهور امریکا صادر شود و آنها اعلام کنند به نقطه‌ای که ترامپ از آن خارج شد، بر‌می‌گردند اما مسأله اینجاست ما این اراده و نیت را از امریکایی‌ها در پیام‌هایشان می‌شنویم، ولی در رفتارشان نمی‌بینیم.
 یعنی از کانال‌های مختلف این پیام‌ها را از مقام‌های امریکایی دریافت می‌کنید؟
بله ما از کانال‌های مختلف دیپلماتیک این پیام‌ها را دریافت می‌کنیم و آنها می‌گویند ما نیت جدی داریم و آقای «بایدن» برای بازگشت به برجام جدی است. آنها همچنین خیلی تلاش کردند از من یک بازه زمانی یا تاریخ دقیقی برای بازگشت‌مان به مذاکرات احیای برجام در وین دریافت کنند.
من در واکنش به این درخواست‌ها سؤالم از مقام‌های واسطه این بود که آیا آقای «بایدن» اراده‌ای جدی برای بازگشت به برجام دارد؟ می‌گفتند بله. سؤال می‌کردم که این اراده جدی را چطور می‌خواهد به ما نشان دهد، می‌گفتند که اگر سر میز مذاکره بیاید، نشان می‌دهد. خب آنها پیشنهادهایی هم از سوی دولت امریکا داشتند من به آنها گفتم: باید نشانه‌ای وجود داشته باشد که ثابت کند شما در این مسیر ثابت‌قدم و جدی هستید بنابراین باید اقدامی را به عنوان نشان دادن حسن‌نیت خود انجام دهید؛ مثلاً 10 میلیارد دلار از پول‌های ایران در بانک‌های خارجی را آزاد کنید. تنها در این صورت است که معلوم می‌شود «بایدن» نیت واقعی دارد. در این میان برخی ایراد گرفتند که مثلاً ارزش برجام بیشتر از 10 میلیارد دلاری است که وزیرخارجه درباره آن صحبت می‌کند در حالی که هدف من از طرح این پیشنهاد این است که بتوانیم حداقل نشانه و اقدامی مثبت را از سمت امریکا برای گام برداشتن به سمت برجام ببینیم البته اگر راست می‌گویند که ما تردید جدی در موردش داریم. به هر حال ما نسبت به طرف مقابل بی‌اعتماد هستیم و این بی‌اعتمادی هم فقط در این دولت نسبت به طرف مقابل وجود ندارد. آقای دکتر ظریف، وزیر خارجه دولت قبلی هم این اواخر بی‌اعتماد بود و به این نتیجه رسیده بود نه به امریکا می‌توان اعتماد کرد نه به سه کشور اروپایی طرف برجام.
نکته بعدی اینکه ما در بحث مذاکرات هسته‌ای به صراحت به طرف مقابل اعلام کردیم صرف نظر از اینکه این بی‌اعتمادی وجود دارد، ما باید شاهد تلاش‌هایی از سه کشور اروپایی برای فشار آوردن به طرف امریکایی هم باشیم.  آنها باید تلاش کنند این اعتماد را احیا و تقویت کنند. من به آقای «بورل» گفتم ما به میز مذاکره باز می‌گردیم اما شما که این‌قدر نگران هستید و برای بازگشت ما به میز مذاکره اصرار می‌کنید و در روند تحولات برجام نقش هماهنگ‌کننده دارید، باید به امریکا هم فشار بیاورید. گویا در بسیاری از اوقات اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی فقط به ما فشار می‌آورند و در مقابل امریکا بی‌عملند.
فارغ از اینکه امریکا گامی را به نشانه حسن‌نیت بردارد یا نه، آیا ما به میز مذاکره بازمی‌گردیم؟
تصمیم ما این است به میز مذاکره برگردیم اما در حال بررسی این موارد هستیم که در میز مذاکره چگونه قرار است مذاکره کنیم و آیا می‌خواهیم به همان نقطه‌ای برگردیم که از آن خارج شدیم یا روش دیگری را اتخاذ کنیم. بالاخره ما یک طرف هستیم و چند کشور دیگر در طرف مقابل ما قرار دارند. مهم این است مصمم به مذاکره و در حال بررسی‌های دقیق برای شیوه مذاکراتی خود هستیم. در بررسی خود به این مسأله واقفیم که مذاکره چندجانبه است و ما همه مذاکره نیستیم ولی طرف اصلی مذاکره هستیم. باید ببینیم چگونه عمل کنیم که حقوق و منافع حداکثری ملت ما تأمین شود و اینکه تضمینی برای استمرار آن وجود داشته باشد.
به نظر می‌رسد فشارهای طرف مقابل برای ازسرگیری مذاکرات بسیار افزایش یافته است. ضرب‌الاجلی هم از طرف آنها اعلام شده است؟
هنگام حضورم در نیویورک طرف‌های مقابل از من مرتب درباره زمان می‌پرسیدند و می‌خواستند بدانند که منظور من از تکرار واژه Soon (زود) چه وقت است؟ به صراحت گفتم: کلمه «زود» در فرهنگ ایرانی با فرهنگ غربی تفاوت زیادی دارد. من خطاب به آنها گفتم شما مقام‌های غربی پنج سال و نیم بعد از برجام به ما دائماً می‌گفتید قرار است کانال مالی «اس‌پی‌وی» یا «اینستکس» بزودی باز شود اما با گذر چند سال هیچ اتفاق مهمی که در تراز اقتصاد بزرگ ایران باشد، رخ نداد پس کلمه «زود» از نظر شما سه کشور اروپایی یعنی پنج سال و نیم و بیشتر و بعد از این همه مدت هنوز هیچ اتفاقی رخ نداده است اما از نظر ما اینطور نیست و به محض اینکه به جمع بندی برسیم به مذاکره برمی گردیم.
 به این جمع‌بندی رسیده‌اید که مذاکرات را دقیقاً از کدام نقطه آغاز کنید؟ با مبنا قرار دادن توافقات اولیه در پایان دور ششم مذاکرات وین یا آغاز دور جدیدی از مذاکرات با دستور کار جدید؟
اتحادیه اروپا تأکید دارد مذاکرات از همان نقطه‌ای شروع شود که در دور ششم متوقف شد. ما در حال بررسی و جمع‌بندی مباحث محتوایی هستیم. روزی که بخواهیم مذاکره کنیم یک سند به نام برجام روی میز است و یک‌سری نکات از مذاکرات صورت گرفته و همچنین یک پیش‌نویس از مجموع شش دور مذاکره در وین و نقاط اختلافی در اختیار داریم که نتیجه شش دور مذاکره است؛ بالاخره می‌خواهیم مذاکره‌ای کنیم که خروجی ملموسی داشته باشد.
موضوع مورد بحث در شروع مذاکرات جزو مسائلی است که ما در گفت‌و‌گوهای تهران و بروکسل درباره آن صحبت کردیم و هنوز نیازمند بررسی‌های بیشتر است تا به یک درک مشترک برسیم. ما فعلاً به صورت جداگانه با اعضای طرف مذاکره هم مشورت می‌کنیم.
 چرا بروکسل را به عنوان محل این گفت‌و‌گوها انتخاب کردید؟
آقای باقری، معاون سیاسی وزارت خارجه کمتر از دو هفته پیش میزبان آقای انریکه مورا بود. ما بحث کردیم که نباید در بن‌بست‌ها متوقف ماند. از جمله بن‌بست‌ها اینکه ایران می‌تواند طبق بندی از برجام امکان خرید و فروش آزادانه سلاح را داشته باشد اما امریکایی‌ها مخالف اجرای این بند هستند و این مخالفت کاملاً با برجام در تعارض است.
این مورد و موارد مشابه سبب شد مذاکرات متوقف شود یا به نوعی به بن‌بست برسد یا حداقل در نگاهی خوشبینانه با پیچیدگی‌هایی رو به رو شود. بنابراین قبل از اینکه با 1+4 وارد گفت گو شویم، با هماهنگ کننده اتحادیه اروپا گفت‌و‌گوهایی مقدماتی را انجام می‌دهیم.
 نقطه عزیمت این گفت‌و‌گوهای مقدماتی چیست؟
ما تصمیم گرفته‌ایم که این گفت‌و‌گوها را از نقطه بن‌بست شروع نکنیم و در بن‌بست‌ها و ابهامات گیر نکنیم. وقتی می‌گوییم دولت سیزدهم عملگرا و نتیجه‌محور است، به این معناست که با انجام مقدماتی وقتی پشت میز مذاکره قرار می‌گیریم به نتایج ملموس و بهتری برسیم. در همین چهارچوب یک دور از مذاکرات در تهران انجام شد.
بعد توافق کردیم ادامه گفت‌و‌گوها در بروکسل میان آقای باقری، معاون بنده و آقای «مورا» انجام شود. من هم در این فاصله با وزرای خارجه برخی از کشورها از جمله روسیه و چین، رایزنی‌هایی را به جریان انداخته‌ام و آنها را در جریان فرایندی که در حال طی شدن پیرامون موضوع هسته‌ای است، قرار می‌دهم. واقعاً برای ما مهم است که دوستانمان را در جریان قرار دهیم و مشورت داشته باشیم. آقای باقری هم با سفرای برخی از کشورهای اروپایی ملاقات کردند و مقرر شد در سفر به بروکسل این گفت‌و‌گوها را به صورت جداگانه با سه کشور اروپایی انجام دهند اما همه این گفت‌و‌گوها مقدمه‌ای است برای اینکه بتوانیم بعد از بروکسل بزودی وارد گفت‌و‌گو با 1+4 شویم.
 شنیده شده برخی از کشورهای طرف برجام از آغاز این گفت‌و‌گوها در بروکسل ابراز نارضایتی کرده اند؟
ما چنین برداشتی نداریم. من با آقای لاوروف درباره این موضوع صحبت کردم و ایشان خرسند بود که بالاخره این گفت‌و‌گوها در تهران کلید خورده و در بروکسل هم ادامه پیدا کند. ما زمانی از کلید واژه «مذاکره» استفاده می‌کنیم که به صورت جمعی با کشورهای 1+4 سر یک میز بنشینیم. در واقع گفت‌و‌گوهای بروکسل، گفت‌و‌گوهای مقدماتی برای ورود به مذاکره با 1+4 با استفاده از نقش هماهنگ کننده اتحادیه اروپا در این موضوع خواهد بود.
 مقام‌های امریکایی در ماه‌های اخیر گفت‌و‌گوهای منطقه‌ای را هم مدنظر قرار داده‌اند و می‌خواهند این موضوع به مسأله هسته‌ای ایران و برجام گره بخورد. آیا این مسأله را تأیید می‌کنید؟ طرف امریکایی به صراحت این خواسته را به عنوان پیش شرط روی میز گذاشته است؟ تروئیکای اروپایی در این زمینه چه نظری دارند؟
فکر می‌کنم همه اتفاق نظر دارند که باید به توافق هسته‌ای فقط در چهارچوب خود آن پرداخت. پیش از این آقای عراقچی هم در خلال مذاکرات به صراحت گفته‌اند که گفت‌و‌گوهای وین بر موضوع هسته‌ای و لغو تحریم‌های ایران متمرکز است. مذاکره با 1+4 با توجه به قانون مجلس ناظر بر لغو تحریم‌هاست؛ یعنی موضع ما کاملاً روشن است زمانی که وارد مذاکره شویم هر اقدامی که بخواهیم انجام دهیم باید ناظر بر لغو تحریم‌ها باشد و در این چهارچوب حرکت خواهیم کرد اما گاهی اوقات امریکایی‌ها و برخی از طرف‌های اروپایی مذاکره کننده زیاده‌خواهی‌هایی را هم مطرح می‌کنند؛ از جمله اینکه می‌گویند باید درباره مسائل منطقه‌ای هم با ایران گفت‌و‌گو کنند. ما به صراحت گفتیم مسائل منطقه به خود منطقه برمی‌گردد و برنامه‌ای برای این گفت‌و‌گوها با آنها نداریم. اما اینکه آیا این مسأله می‌تواند مانعی برای گفت وگوهای برجام ایجاد کند باید گفت اصلاً ما این موضوع را در دستور کار قرار نداده‌ایم.غربی‌ها، این موضوع را گاهی مطرح می‌کنند اما نه از طرف آنها به عنوان شرط مذاکرات مطرح است و نه ما هرگز این موضوع را خواهیم پذیرفت. اساساً تجربه شخصی خود من نشان می‌دهد و خیلی‌ها هم در دستگاه دیپلماسی این باور را دارند که شما نمی‌توانید با امریکایی‌ها پرونده‌های متنوعی را در یک میز مذاکره باز کنید زیرا نتیجه آن می‌شود پرونده‌های باز، نیمه تمام و بدون نتیجه. اگر واقعاً امریکایی‌ها اراده جدی داشتند باید خودشان به‌طور خودکار به همان نقطه خروج از برجام باز می‌گشتند اما الان به دنبال مذاکره هستند. در هر حال مذاکره ما محدود به موضوع هسته‌ای و برجام خواهد بود.
ضمن اینکه مجدداً تأکید می‌کنم ما کل ساختار وزارت خارجه را درگیر مذاکرات هسته‌ای نخواهیم کرد؛ یعنی موضوعات متنوعی که در دستور کار است، تعریف کرده‌ایم تا هر بخش کار خود را انجام دهد بخشی از وظیفه ما پرداختن به موضوع برجام است که حتماً دنبال می‌کنیم. واقعاً وقتی که ما وارد مذاکره شویم با رویکرد جدی، مذاکره‌ای متین، قوی، حکیمانه و رویکردی که به یک نتیجه عملی منتج شود، خواهیم داشت.
 درخواست برای انجام مذاکرات منطقه‌ای در حالی از سوی مقام‌های امریکایی مطرح می‌شود که به نظر می‌رسد این امر انعکاس خواسته یکی، دو کشور عربی منطقه است. کشورهایی که معتقدند با اجرایی شدن راهبرد خروج تدریجی امریکا از منطقه و احیای برجام، توازن منطقه‌ای به سود ایران دستخوش تغییرات جدی خواهد شد و حالا واشنگتن باید با مرتبط کردن مذاکرات برجام به مسائل منطقه، ملاحظات متحدان عرب خود را در نظر بگیرد. همه اینها در حالی است که ایران بویژه در سال‌های اخیر ایده همکاری‌های درون منطقه‌ای را مطرح کرده است و شما هم در اجلاس سازمان ملل در نیویورک بر پیگیری آن تأکید داشتید اما به نظر می‌رسد این ایده‌ها از روی کاغذ فراتر نرفته و امکان اجرا نیافته است. چرا؟
ما گفت‌و‌گوهای منطقه‌ای را در چهارچوب منطقه قبول داریم و معتقدیم هیچ ارتباطی بین گفت‌و‌گوهای برجامی و منطقه‌ای وجود ندارد. در این راستا نفس حضور ایران در نشست منطقه‌ای بغداد نوعی اعلام آمادگی و مشارکت جدی برای گفت‌و‌گو در حوزه منطقه بود. همچنین ما گفت‌و‌گوهایی را با عربستان سعودی شروع کرده‌ایم که چند دور انجام شده و همچنان ادامه دارد. ما منادی جدی هرگونه گفت‌و‌گو و همکاری منطقه‌ای هستیم. اساساً مرتبط کردن موضوع مذاکرات هسته‌ای با مسائل منطقه‌ای به بیراهه رفتن طرف‌های مقابل ما در مذاکرات هسته‌ای است؛ به عنوان نمونه‌ای از این مباحث بگویم، همکاران من در قالب گفت‌و‌گوهای وین توافقی داشتند که در چهارچوب این توافق مقرر شد تعدادی از زندانیان دوتابعیتی که در ایران مرتکب جرم قطعی بوده و محکوم شده‌اند با تعدادی از اتباع ایرانی زندانی در امریکا و مناطق دیگر تبادل شوند. امریکایی‌ها 24 ساعت قبل از تبادل به یک‌باره به انگلیسی‌ها اعلام کردند که منتظر بمانند و انجام این کار را منوط به گفت‌و‌گوهای هسته‌ای کنند. من در نیویورک به وزیر خارجه جدید انگلیس گفتم شما از یک طرف در چهارچوب توافقی که در خلال مذاکرات هسته‌ای صورت گرفته از ما می‌خواهید فردی را که در ایران مرتکب جرم شده آزاد کنیم اما امریکایی‌ها در دقیقه 90 یک موضوع کاملاً انسان دوستانه را به گفت‌و‌گوهای وین و موضوع هسته‌ای ربط می‌دهند و مانع از انجام این تبادل می‌شوند. این مسأله اصلاً قابل قبول نیست و باید مسائل را از هم جدا کرد. خب وقتی این اتفاق می‌افتد از نظر ما نشان دهنده عدم جدیت امریکایی هاست. اگر آنها می‌خواهند باید مسائل را ساده‌سازی کنند نه اینکه پیچیده‌تر کنند.
من به اندیشمندان امریکایی دارای هر دو گرایش جمهوریخواه و دموکرات که در جلسات پرسش و پاسخ در نیویورک حضور داشتند، گفتم که واقعاً اگر امریکا و آقای بایدن برای بازگشت به برجام اراده جدی دارد چرا مسائل را این‌قدر به هم گره می‌زند و یک پرونده انسان دوستانه مانند تبادل زندانیان را به موضوع هسته‌ای وصل می‌کند؟ اگر الان هم نیت جدی برای به نتیجه رسیدن موضوع هسته‌ای دارد، گره زدن آن و ربط دادنش به موضوعات منطقه‌ای اشتباه است. موضوعات منطقه‌ای باید بین ما و کشورهای منطقه که از طریق گفت‌و‌گو و همکاری‌های شکل گرفته دنبال شود. ما اهل منطقه زبان منطقه خود را بخوبی می‌فهمیم و با یک درک مشترک و متقابل می‌توانیم از مشکلات و سوءتفاهمات عبور کنیم.
چرا با وجود مفاهمه‌ای که می‌فرمایید میان ما و کشورهای منطقه وجود دارد، ایده همکاری‌های منطقه‌ای که در چند سال اخیر از سوی ایران مطرح شده، تاکنون به نقطه روشنی در صحنه عمل نرسیده است؟
دلیل اول حضور و دخالت نیروهای فرامنطقه‌ای و مداخلات آنها و زنده نگه داشتن و تلاش برای القای بی اساس تفکر ایران‌هراسی در منطقه است. دلیل دیگر به فرهنگ حاکم در منطقه مربوط است. ماهیت تعامل با کشورهای منطقه از تعامل با برخی از کشورهای غربی متفاوت است. اگر ما وضعیت جامعه‌شناختی در منطقه و خلق و خوی حاکمان و مردم منطقه را بخوبی درک کنیم، متوجه می‌شویم که به ثمر رسیدن همکاری‌های منطقه‌ای کار خیلی دشواری نیست. من در دوره‌ای که معاون وزارت خارجه بودم، حامی این دیدگاه بودم که جزئیات مذاکرات هسته‌ای باید به اطلاع کشورهای منطقه برسد؛ یعنی معتقدم اعضای مذاکره کننده کشورمان باید همسایگان و بازیگران مؤثر منطقه را در جریان روند مذاکرات برجام بگذارند. من در این مورد با ترکیه، عمان، قطر، عراق، پاکستان، اندونزی، چین، روسیه، همسایگان شمالی و حتی آفریقای جنوبی در ٤٠ روز گذشته دیدار و تماس‌های تلفنی داشته‌ام که ناظر بر دو موضوع بود؛ یک مقابله با تروریسم در افغانستان به دلیل اتفاقات تلخی که در مساجد مسلمانان این کشور  رخ داد. دوم درباره موضوعاتی بود که قرار است در فرایند مذاکرات احیای برجام مورد پیگیری قرار گیرد. به عنوان مثال من به وزیر خارجه عمان گفتم: از شما می‌خواهم مواضع ما را به بقیه کشورها هم منتقل کنید و این اطلاعات را در اختیار آن دسته از کشورهایی هم که با ما رابطه ندارند، قرار دهید. ما مایل هستیم این کشورها بدانند اگر در زمینه برجام اقدامی انجام می‌دهیم به هیچ وجه علیه منطقه و هیچ یک از همسایگان ما نخواهد بود. آقای باقری هم تماس‌ها و دیدارهای فشرده‌ای دارند.
این موارد را به عربستان هم منتقل می‌کنید؟
ما از وزیر خارجه عمان خواستیم این اطلاعات را در اختیار همه کشورهای منطقه خلیج فارس قرار دهد. من بزودی سفری به منطقه خواهم داشت و علاقه‌مند هستم همسایگان و دوستان‌مان در منطقه را در جریان گفت‌وگوهای هسته‌ای هم قرار دهم. ما در برابر امریکایی‌هایی که تلاش می‌کنند با دادن اطلاعات اشتباه، ایران هراسی را تشدید کنند، ساکت نیستیم و سعی می‌کنیم توضیحات واقعی و دقیقی را به همسایگان و کشورهای منطقه ارائه دهیم تا اتفاقات گذشته تکرار نشود. در مذاکرات هسته‌ای که به برجام انجامید، کشورهای منطقه نگران اتفاقاتی بودند که میان ایران و امریکا و کشورهای غربی رخ داد؛ یعنی این طور ارزیابی کردند که قرار است با برجام یک تغییر ژئوپلیتیکی در منطقه رخ دهد در حالی که من در رایزنی‌های اخیر به آنها گفته‌ام که ایران پیشگام نهضت هسته‌ای شدن در منطقه بوده و این باعث آگاهی حاکمان و مردم منطقه شده است و امروز اکثر کشورهای منطقه به دنبال استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای هستند؛ یعنی پیشگامی و مقاومت ایران باعث رشد و پیشرفت آن در نیل به دستاوردهای هسته‌ای با استفاده از ظرفیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز در کل منطقه شده است. امریکایی‌ها به منطقه القا می‌کردند که چون نفت دارید نباید سراغ نیروگاه اتمی بروید!
حل و فصل یکسری از موضوعات مهم در عرصه سیاست خارجی مانند رابطه با عربستان نیاز به همسویی دستگاه‌ها و نهادهای داخلی مرتبط با سیاست خارجی کشور دارد. در حال حاضر تا چه اندازه این هماهنگی شکل گرفته است؟
گفت‌وگوهایی میان ما و عربستان سعودی شروع شده است. عربستان در سال‌های گذشته در قبال جمهوری اسلامی ایران رفتار سازنده‌ای نداشته است. این امر در حافظه تاریخی مردم ما ثبت شده است لذا قبل از اینکه مسأله هماهنگی میان نهادهای داخل ایران درباره رابطه با ریاض مورد توجه قرار گیرد، باید دانست که بویژه در سال‌های اخیر تجربیات ناخوشایندی نسبت به عربستان سعودی در ذهن و افکار عمومی مردم ایران شکل گرفته که به دلیل انجام اقداماتی از سوی این کشور بوده است. بالاخره وقتی رسانه‌ای که وابسته به عربستان سعودی است، یک سری از مسائل مربوط به ایران را بزرگنمایی می‌کند، مردم متوجه می‌شوند و می‌توانند گزارش‌هایی را که این رسانه از ایران منتشر می‌کند با واقعیات تطبیق دهند و متوجه شوند که تا چه اندازه اغراق صورت گرفته است. این امر به رفتار و سیاست‌های عربستان سعودی باز می‌گردد.
گفت‌وگوهایی هم که اکنون با وساطت عراق میان تهران و ریاض جریان دارد به دنبال تصمیمی است که در سطح ملی کشورمان گرفته شده است و همه بخش‌ها و دستگاه سیاست خارجی که مسئول اجرای سیاست خارجی است، با هماهنگی کامل اقدام می‌کنند اما ما حس می‌کنیم سعودی‌ها بتدریج و با کندی در این رابطه حرکت خواهند کرد البته آنها به دلیل نوع ساختار حکومتی که دارند، نشان داده‌اند که ممکن است به یکباره تصمیمی در سطوح بالا بگیرند که سبب گشایشی سریع در مناسبات شود که ما در چهارچوب سیاست همسایگی استقبال می‌کنیم. به هر حال ما معتقدیم سعودی‌ها هنوز به فرصت بررسی و آمادگی بیشتری نیاز دارند و ما راه را برای آنها باز گذاشته‌ایم که هر وقت خواستند به روابط طبیعی با ایران بازگردند و گفت‌وگوهای موجود را مثبت و رو به جلو می‌دانیم.
به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای را حاوی چه پیامدهای مثبتی برای مناسبات منطقه‌ای ایران می‌دانید؟
باید منتظر ماند و دید در صحنه مذاکرات چه اتفاقی رخ می‌دهد و اینکه آیا طرف‌های مقابل برای انجام این کار اراده جدی دارند یا نه. میز مذاکره نوعی صحنه کشمکش و جنگ دیپلماتیک است و باید بتوان از منافع کشور دفاع کرد. لذا بخشی از این مسأله بستگی به صحنه مذاکرات ما با 1+4 دارد که من نمی‌توانم همه ابعاد آن را پیش‌بینی کنم. بخشی دیگر منوط به هنر ما در اقتدار بخشی در عرصه سیاست خارجی است و هرگونه توافق یا مذاکره هسته‌ای نباید آنقدر حساسیت‌زا باشد که به روابط منطقه‌ای ما گره بخورد. چنانکه نباید رشد و توسعه اقتصادی ایران را به برجام و مذاکرات گره بزنیم. باید کانال‌های دیگری را هم به موازات مذاکرات طراحی کنیم و بویژه برای بی اثر کردن تحریم‌ها به دور از شعار برنامه داشته باشیم و عمل کنیم. دولت سیزدهم در راستای توسعه پایدار اقتصادی به دنبال عملی کردن این هدف است. بنابراین اگرچه معتقدیم هرگونه توافق هسته‌ای تأثیرات مثبتی بر وضعیت اقتصادی و بر روابط منطقه‌ای دارد اما نمی‌خواهیم این دو موضوع را به هم گره بزنیم؛ یعنی خود را گرفتار یک مسیر تنگ و تاریک به نام برجام کرده و همه موضوعات اقتصادی و همکاری‌های منطقه‌ای و هر مسأله دیگر در سیاست خارجی را تحت تأثیر این توافق قرار دهیم.
نباید از این نکته هم غافل شد که وضعیت برجام در سال‌های اخیر تغییرات گسترده‌ای کرده است. مذاکره کنندگان ما بارها در گفت‌وگوهایشان بویژه در ماه‌های آخر دولت دوازدهم  گفته اند برجام به کما رفته یا در حال احتضار است یا گفته اند اصلاً برجام برای ما کار نمی کند. اما به هر حال وقتی از برجام در حال احتضار صحبت می‌کنیم باید این را به عنوان یک واقعیت بپذیریم که گذاشتن همه تخم مرغ‌هایمان در سبد این توافق، سیاست درستی نخواهد بود اما اگر برجام به نتیجه برسد، یعنی تحریم‌ها لغو شود، تأثیرات مثبت خود را خواهد داشت و اصلاً برای رسیدن به همین هدف مذاکره می‌کنیم. بالاخره توافق هسته‌ای سطحی از تأثیرگذاری را دارد ولی نه با این رویکرد که حتی آب خوردن خود را هم به این توافق گره بزنیم. حجم و واقعیت برجام باید حداکثر 20 درصد فضای ذهنی یک مجری سیاست خارجی را مشغول کند اما اگر این 20 درصد هم به دلیل نوع رویکرد طرف‌های مقابل با فراز و نشیب مواجه شود، این فراز و نشیب نباید سیاست‌های پایدار منطقه‌ای و وضعیت اقتصادی ما را تحت تأثیر قرار دهد و ما با شوک‌های پیش‌بینی نشده‌ای هم در اقتصاد و هم در همکاری‌های منطقه‌ای مواجه شویم.
در حقیقت فکر می‌کنم سیاست همسایگی که از سوی جمهوری اسلامی اعلام شده یک حرکت ثمربخش و واقعی است. ما طراحی‌هایی در دستور کار داریم که اعلام خواهیم کرد. یعنی برای تحقق شعار همکاری‌های منطقه‌ای یک مکانیسم عالی را طراحی کرده‌ایم که بزودی جزئیات آن منتشر می شود و پیام مثبتی به کشورهای منطقه می‌دهیم که در ایران در سطوح بالا ضرورت این نوع همکاری‌ها دیده شده و قرار است از طریق مکانیسم  ویژه ای دنبال شود. ما نمی‌خواهیم با شعار همکاری با همسایگان پیش رویم بلکه به دنبال رقم زدن اتفاقاتی روی زمین برای ایران و همه همسایگان هستیم که منافع مشترکی برای همه داشته باشد. در این مسیر همه همسایگان ما مد نظر قرار دارند حتی کشورهایی که امروز روابط دیپلماتیک با ما ندارند.
پرونده مذاکرات هسته‌ای همچنان قرار است زیر نظر دستگاه سیاست خارجی پیگیری شود. چه تغییراتی در زمینه ترکیب هیأت مذاکره کننده در دستور کار است؟ یکی از انتقاداتی که تاکنون در این زمینه مطرح بوده است عدم حضور کارشناسان اقتصادی و تخصصی در هیأت مذاکره کننده است و ناظران معتقدند دولت باید متخصصان متناسب با هر حوزه تحریمی را به ترکیب اضافه کند. نگاه شما به عنوان مسئول اجرایی پرونده برجام به این ضرورت چیست؟
ما در کشور شورای عالی امنیت ملی را داریم که امر سیاستگذاری در این نهاد به عنوان یک مرجع بالادستی انجام می‌شود و انجام مذاکره به وزارت خارجه محول شده است. ما در وزارت خارجه برای مذاکره چند نکته مد نظر داریم؛ یک حتماً ما از ظرفیت و مشورت دوستانی که در گذشته در وزارت خارجه مسئولیت داشتند و درگیر این پرونده هستند، استفاده خواهیم کرد. بالاخره تجربه و اشرافی که این دوستان به موضوع برجام دارند، می‌تواند در راستای بهره‌گیری از خرد جمعی برای ما مفید باشد. تیم جدیدی هم که در وزارت خارجه کار را دنبال می‌کند، دو بخش دارد؛ یک تیم وزارت خارجه و دیگری ظرفیت در سطح ملی است. ظرفیت کشور در سطح ملی باید به کمک مذاکرات هسته‌ای بیاید. ضمن اینکه ما حتماً برای تولید محتوا نیازمند کمک‌های اندیشکده‌ای و استادان صاحبنظر دانشگاهی هم هستیم؛ یعنی تصمیم داریم از ظرفیت حقوقدانان و استادان مرتبط با این موضوع استفاده کنیم کما اینکه همین الان در این مرحله و برای مشورت جهت بازگشت به مذاکرات در حال استفاده از این ظرفیت‌ها هستیم که بتوانیم هم با خرد جمعی و هم با استفاده از همه ظرفیت‌های نظام این موضوع ملی را که در دل یک مذاکره چندجانبه هست، دنبال کنیم.
به عنوان جمع‌بندی بفرمایید در حال حاضر سخت‌ترین مانع موجود برای ازسرگیری مذاکرات را چه می‌دانید؟
من در داخل هیچ مانعی نمی‌بینم. برخی ممکن است معتقد باشند نوع برخورد تیم جدیدی که وارد مذاکره می‌شود، شاید به گونه‌ای باشد که عملاً مذاکرات به بن بست کشیده شود، در حالی که واقعاً این طور نیست. تیمی که قرار است درباره این موضوع کار کند با یک نگاه باز و با تمرکز بر استفاده از همه ظرفیت نخبگی کشور کار را در دست گرفته است. لذا ما در داخل هیچ مشکلی نداریم. مشکل ما نوع بازی‌ای است که به طور مشخص امریکایی‌ها می‌خواهند ارائه دهند. آقای بایدن یک ژست ضد ترامپ گرفته است اما وقتی می‌خواهد درباره ایران صحبت کند، همان پرونده تحریمی ایشان را زیر بغل دارد و تا این لحظه اقداماتی عملی برای لغو تحریم انجام نداده است. از این رو ما نسبت به نیت امریکایی‌ها تردید جدی داریم و معتقدیم آنها تاکنون اقدام عملی نکرده‌اند.
حتی در این شش دور مذاکره با اینکه آقای «رابرت مالی» پشت در اتاق مذاکره آمد و گاهی اوقات متن‌هایش به داخل اتاق آمده اما در عمل پیچیدگی‌هایی در مذاکره ایجاد کرده که با نیت ادعایی امریکا همخوانی ندارد؛ یعنی آنها می‌خواهند بخش مهمی از تحریم‌های ترامپ را حفظ کنند با این توجیه که این تحریم‌ها ارتباط مستقیمی با موضوع هسته‌ای ندارد و این مسأله اصلاً برای ما قابل قبول نیست. حالا باید وارد مذاکره شویم و ببینیم در ادامه چه اتفاقی رخ می‌دهد و طرف‌های اروپایی قصد دارند چگونه کار کنند ولی تا الان بزرگ‌ترین مشکل این بوده که امریکایی‌ها نتوانسته‌اند به ما نشان دهند برای بازگشت به برجام و بویژه لغو تحریم‌ها نیت جدی دارند.

 رئیس‌جمهوری در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: وزارت بهداشت با همکاری وزارتخانه‌های علوم و آموزش و پرورش، طوری برنامه‌ریزی کند تا مدارس و دانشگاه‌ها از اوایل آذر طبق شیوه‌نامه‌ها بازگشایی شوند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، آیت الله دکتر سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری دیروز در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا، با تأکید بر اینکه  رعایت اصول و شیوه نامه‌های بهداشتی همچنان باید مورد توجه جدی مردم باشد، افزود: در مسیر مقابله و غلبه بر بیماری کرونا، حساس بودن نسبت به رعایت موارد بهداشتی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. همچنان باید از اجتماعات و هرآنچه امکان ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد، دوری کرد.  رئیسی تأکید کرد: با توجه به انجام واکسیناسیون دانش‌آموزان بالای ۱۲ سال و دانشجویان، از ابتدای آذرماه می‌توان برای بازگشایی مراکز آموزشی با رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی اقدام کرد.رئیس‌جمهوری گفت: با مجموعه اقدامات پیشگیرانه و مناسبی که از طریق دستگاه‌های مربوطه بویژه بهداشت و درمان در پیش گرفته شده است امیدواریم از موج بعدی جلوگیری و از سلامت مردم به‌طور مؤثر صیانت شود. رئیسی با اشاره به پیشنهاد وزارت کشور برای تدوین نقشه راه یکساله به منظور مقابله با کرونا تصریح کرد: در تدوین این نقشه راه، باید از نظرات دستگاه‌های مختلف و تمامی استان‌ها استفاده شود.

تکذیب آغاز موج ششم کرونا در کشور
وزارت بهداشت روز شنبه با انتشار جدول روند بستری کرونا از ۹۰ روز قبل تاکنون اعلام کرد: برخلاف آنچه ادعا شده روند بستری در اکثر استان‌های کشور نزولی است و هنوز نمی‌توان نسبت به شروع خیز ششم کرونا در کشور اظهارنظر کرد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آغاز موج ششم ویروس کرونا را در کشور تکذیب کرد.خیز پنجم و مرگبار کرونا از ابتدای تیر ماه در کشور آغاز شد و وزارت بهداشت هشتم مهر ماه از عبور این خیز از کشور خبر داد.
به گزارش ایرنا، پس از اعلام خبر عبور خیز پنجم کرونا، بسیاری از مقامات و کارشناسان نسبت به وقوع خیز ششم کرونا در آبان ماه هشدار دادند.بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت روز یکشنبه ۲۵ مهر ماه گفته بود:‌ هنوز بابت کرونا و پیک ششم آسوده خاطر نیستیم و باید در حالت آماده‌باش بمانیم و امیدوارم با انجام واکسیناسیون سراسری در ماه‌های آینده، در وضعیت بهتری قرار بگیریم. همچنین وزیر بهداشت روز شنبه یکم آبان ماه در گفت‌و‌گوی تلویزیونی تصریح کرد: باید برای ورود موج ششم به کشور آماده باشیم مردم هم باید علاوه بر توجه به مسأله واکسیناسیون همچنان بر رعایت همه شیوه نامه‌های بهداشتی توجه جدی داشته باشند.گرچه طی ماه‌های اخیر به پشتوانه رویکرد دولت سیزدهم در افزایش واردات واکسن و تسریع واکسیناسیون تلفات کرونا کاهش یافته اما هرگونه عادی‌سازی و بی‌توجهی به پروتکل‌های بهداشتی می‌تواند طغیان مجدد ویروس را رقم بزند.آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری روز شنبه یکم آبان ماه در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا با بیان اینکه مهم‌تر از تعداد دوز واکسن تزریقی، صیانت از سلامت مردم است، گفت: اقناع افکار عمومی در موفقیت مقابله با کرونا یک ضرورت است و باید تلاش کرد سطح رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی از شیب نزولی به صعودی بازگردد.بر این اساس کلیدی‌ترین ابزار دفاعی در برابر ویروس کرونا و خیز ششم آن، در کنار واکسیناسیون، رعایت پروتکل‌های بهداشتی است و بدون شک می‌توان در صورت بروز این خیز، سر به سلامت برد و مانع از تجربه مرگبار خیز پنجم کرونا شد.

گروه ورزشی/ هفته سوم لیگ برتر فوتبال دیروز با انجام 4 بازی همزمان از ساعت 18 آغاز شد که در یکی از مهم‌ترین این بازی‌ها، استقلال و تراکتور در ورزشگاه آزادی به مصاف هم رفتند.
 آبی‌پوشان پایتخت در شرایطی در این مسابقه به میدان رفتند که فرهاد مجیدی با رفع مصدومیت سید حسین حسینی، باز هم از او درون دروازه تیمش استفاده کرده بود. ضمن اینکه روزبه چشمی هم که در این فصل به استقلال بازگشته، برای اولین بار در ترکیب آبی‌ها قرار گرفت. نمایش دو تیم در نیمه نخست چنگی به دل نزد و بازی درگیرانه استقلال و تراکتور باعث شد که توپ بیشتر در میانه میدان رد‌و‌بدل شود. در این شرایط، نیمه اول با تساوی بدون گل به پایان رسید.
 استقلال در بین دو نیمه تغییر داشت و امیرارسلان مطهری به جای چشمی به میدان آمد. تغییری که نتیجه داد و آبی‌ها در دقیقه 54 به گل رسیدند. کرنر ارسالی مهدی مهدی پور به روی دروازه به سیاوش یزدانی رسید و این بازیکن با ضربه ای به توپ ارتفاع داد که در دهانه دروازه، ارسلان مطهری با ضربه سری دیدنی و در شرایطی کاملا دشوار، گل نخست بازی را وارد دروازه اخباری کرد.دقیقه  69 حرکت وریا غفوری از سمت چپ و خطای علی فتحی به روی کاپیتان استقلال باعث شد تا سیدرضا مهدوی داور مسابقه یک خطای پنالتی به سود آبی ها اعلام کند. وریا غفوری کاپیتان استقلال پشت این توپ ایستاد ولی ضربه  او به تیرافقی دروازه  تراکتور خورد  و در برگشت نیز زبیر نیک‌نفس نتوانست دروازه خالی را باز کند و شوت او به بیرون رفت. تا این فرصت خوب برای استقلال از دست برود.
 در ادامه مسابقه استقلال برای زدن گل‌های بیشتر تلاش کرد و تراکتوری‌ها هم به دنبال به تساوی کشاندن بازی بودند ولی این اتفاق نیفتاد و تلاش 2 تیم ثمر دیگری نداشت  تا این بازی با همان نتیجه یک بر صفر به پایان برسد و استقلال در رسیدن به برد هت‌تریک کند و 9 امتیازی شود.
در سایر بازی‌های دیروز، شهرخودرو در مشهد 1-0 به نفت مسجد سلیمان باخت، صنعت نفت هم در آبادان 2-0 بازی را به فجر سپاسی واگذار کرد و سپاهان هم 1-0 هوادار را شکست داد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: دولت سیزدهم خود را ملزم به پیگیری نگرانی‌ها و دغدغه‌های مراجع معظم تقلید می‌داند و بر همین اساس ارتباطات برقرار شده در این دوره با دفاتر مراجع معظم تقلید قابل مقایسه با دوره‌های گذشته نیست.
محمدمهدی اسماعیلی با اشاره به سفر رئیس جمهوری و وزیران دولت به شهر مقدس قم و ارائه ر و اخذ رهنمود از مراجع معظم تقلید، بیان کرد: دولت سیزدهم و آیت‌الله رئیسی از آن جهت که دغدغه‌ها و نگرانی‌های مراجع عظام تقلید را نگرانی و دغدغه مردم می‌دانند، ساز و کار ویژه‌ای را برای اخذ نظرات و رهنمودهای این بزرگواران تدارک دیده‌اند و این رهنمودها و بیان دغدغه‌ها را کمکی بزرگ به دولت برای پیشبرد برنامه‌های خود با هدف حل مشکلات مردم می‌داند.